POPRZEDNIE

STRONA GŁÓWNA

KOBIETY U WŁADZY
316 p.n.e. - 1 p.n.e.

 

królowa Eurydyka II, Macedonia

politycznie wpływowa
322-319
współwładczyni
319-317
 

królowa-regentka Amage, sarmackie plemię Roksolanów (Rosja)
IV w. p.n.e.

Była bardzo wojownicza. Rządziła jako regentka w imieniu swojego męża. Wysłała list do scytyjskiego księcia z żądaniem zaprzestania najazdów na jej protektoraty na Krymie. Gdy ten zignorował ją, Amage zaatakowała go na czele swych 120 ludzi. Zabili jego straż, przyjaciół i rodzinę. Królowa osobiście zabiła nieposłusznego jej Scytę. Pozwoliła jego synowi rządzić swym ludem pod warunkiem, że będzie przestrzegał jej edyktów. Sarmaci tworzyli związek plemion, do którego zalicza się: Jazygów, Roksolanów, Syraków, Aorsów, Antów i Alanów. Najwcześniejsi Sarmaci, około 600 p.n.e. zasiedlali dorzecze dolnej Wołgi[potrzebne źródło]. Prowadząc koczowniczy lub osiadły tryb życia zamieszkiwali tereny między Mołdawią, Ukrainą, Polską, wybrzeżami Morza Czarnego, Jeziora Aralskiego, poprzez Kazachstan do Ałtaju i południowej Syberii. Ślady ich pobytu odkryto głównie w dopływach Dniestru, Dniepru, delt Amu-darii i Syr-darii, wzdłuż brzegów Wołgi, Samary i na Uralu.
 

dowódczyni wojskowa królowa Kynane, Macedonia
322

  królowa Fila I, Macedonia politycznie wpływowa
322-287
współwładczyni
294-287

politycznie wpływowa królowa Berenike I, Egipt
317-279

politycznie aktywna królowa Stratonike, Grecja i Azja
316

Była córką Macedończyka Corrhaeusa, żoną króla Azji Antygona i matką Demetriusza Poliokertesa i Filipa (ten ostatni zmarł w 306 r. p.n.e.). W 316 r. p.n.e. negocjowała z Docymusem, kiedy ten generał zamknął się w twierdzy Frygia wraz z innymi sprzymierzeńcami Perdikkasa. Doprowadziła do schwytania go i aresztowania jako więźnia. W 301 r. p.n.e., po bitwie pod Ipsos, wypłynęła z Cylicji (gdzie czekała na rezultat bitwy) z synem Demetriuszem do Salaminy na Cyprze. Tam prawdopodobnie zmarła.
 

władczyni Kratesipolis, Korynt i Sion (Grecja)
314-313

W 308 r. p.n.e. oddała Korynt Ptolemeuszowi I, królowi Egiptu.

politycznie wpływowa królowa Xuantaihou, dynastia Qin (Chiny)
ok. 306

Po śmierci męża, króla Wuwanga, nawiązała romans z królem państwa Yiqu. Mimo, że miała z nim dwóch synów, kazała go zabić i włączyła jego ziemie Longxi, Beidi i Shangjun do królestwa jej syna Zhaoxiangwanga z dynastii Qin, który rządził w latach 306-251 p.n.e.
 

królowa Amastris, Herakleja Pontyjska (Turcja)
306-285

królowa Laodike, nieznane plemię
po 302/1-przed 266/5

Walczyła z wojskami króla Partów, Mitrydatesa II.
 

królowa Kuwerami, Myanmar-Birma
ok. 300

Członkini dynastii Waytharly. Jej poprzednikiem był król Rembotepa a następcą król Urmasiye.
 

królowa Tirghetau, Circassia (Kirgizja?) (Rosja)
ok. 300

 

kobieta-wódz Celtów, Reinheim (Niemcy)
300

Znana ze swego starannie wykonanego grobu.

królowa Onomaris, celtyckie plemię Scordisci (Europa Południowowschodnia)
III w. p.n.e.

Stała na czele celtyckiego plemienia udającego się z Galii do Iberii i Bałkanów. Walczyła z Illirami.
 

królowa-regentka Tessalonika, Macedonia
298/297-295

Rządziła w imieniu swego syna Filipa IV.

królowa Arsinoe II Filadelfos

władczyni Heraklei Pontyjskiej (później także Kasandrei i Efezu)
285-25.VII.270
regentka części Macedonii
281-279
faraon Dolnego Egiptu
277-270

 politycznie wpływowa królowa Arsinoe I, Egipt
284/281-274/273

królowa-współwładczyni Stratonike I, Syria
281-268

ambasador Theri Sanghamitta, Imperium Maurjów (Indie)
po 273 r.

Była córką cesarza Aśoki. Została wysłana przez niego do Sri Lanki jako ambasador w celu utrzymywania dobrych stosunków. Ta mniszka budddyjska uważana jest za założycielkę buddyzmu na Sri Lance. Zmarła w wieku 79 lat.
 

królowa Nikoses Kandake IV, Etiopia
260-250 lub 240-230 lub
235-225

Jej poprzednikiem był król Basyo.
 

królowa Bartare, Meroe (Sudan)
260-250

W Meroe tron dziedziczono w linii matrylinearnej. Matriarchalny charakter władzy w Meroe podkreślają także występujące tam tytuły: oprócz qore (władca) używa się również kadke (kandake - królowa matka). Termin kandake rozumiany był przez autorów antycznych jako imię własne.

królowa Berenike II Euergetis

królowa Cyreny
253-221
współwładczyni Egiptu
246-221
 

królowa Apame, Cyrena
253-przed 246

królowa Laodike III

władczyni  Propontydy (Turcja)
253

regentka Syrii
247-246

królowa-regentka Etazeta, Bitynia (Turcja)
250

Rządziła po śmierci swego męża, króla Nikomedesa I, w imieniu swych małoletnich synów. Jednak swoje pretensje do tronu wysunął jej pasierb Ziaelas, syn Ditizele, poprzedniej żony Nikomedesa. W tym celu wrócił do kraju na czele Galatów i podbił cały kraj. Stało się to mimo tego, że regentkę wspierały sąsiednie miasta-państwa i król Macedonii Antygon II Gonatas. Na jego dworze znalazła schronienie wraz z synami.
 

politycznie wpływowa królowa Agezystrata, Sparta (Grecja)
250-241

cesarzowa-regentka Xuan, Qin (Chiny)
przed 246 (rządziła przez 41 lat)

 

królowa-regentka Berenike Syra, Syria
246

 

tyran Nikaja, Korynt i Euboja (Grecja)
245

Jej pierwszym mężem był Antygonos Gonatas, jeden z dowódców Aleksandra Wielkiego, a drugim - jego syn Demetrios II.
 

politycznie wpływowa królowa Archidamia, Sparta (Grecja)
244-241

Była matką królowej Agezystraty i babką króla Agisa IV. Jako bardzo bogata osoba wspierała reformy swego wnuka. Jako młoda kobieta poprowadziła kobiece oddziały przeciwko królowi Pyrrusowi, który najechał Spartę. Została zamordowana w 241 r. p.n.e.
 

politycznie wpływowa królowa Agiatis, Sparta (Grecja)
244-224

królowa-regentka Olimpias II, Epir (Grecja)
242-ok. 234/231

 

politycznie wpływowa królowa Kratezykleja, Sparta (Grecja)
235-222

 

rani Padmawati, Imperium Maurjów (Indie)
233-232

Rządziła po śmierci swego męża Aśioki Vardhany lub Govindczanda. Imperium Maurjów było pierwszym naprawdę wielkim i potężnym scentralizowanym państwem w Indiach. Było bardzo dobrze zarządzane. Na samym szczycie władzy panowała umiarkowana autokracja, a na poziomie miast i wiosek - demokracja. W związku z tym, że rani nie miała dzieci jej doradcy mianowali królem Hariprema Vairagi.
 

królowa Deidamia II, Epir (Grecja)
ok. 231

królowa Teuta, illiryjskie państwo Arcliano (Chorwacja)
231-228

królowa-współwładczyni Arsinoe III, Egipt
 221-204

 

politycznie wpływowa Agatokleja, Egipt
213/212-X.203

 

politycznie wpływowa Ojnante, Egipt
213/212-X.203

 

królowa-współwładczyni Kamasayre Philoteknos, Królestwo Bosforu (Gruzja)
ok.215-175/176

Do ok. 190 r. p.n.e. rządziła wraz z mężem, królem Pairisadesem II.
 

królowa Martia Proba, jedno z plemion celtyckich (Wielka Brytania)
III w. p.n.e.

 

cesarzowa-regentka Lü Hou, Chiny
195-180

 

królowa Kamasarie Filoteknos, Bospor (Rosja)
ok. 180-160

Była córką króla Bosporu Spartokosa V (panował w latach ok. 200-ok. 180 p.n.e.). Rządziła wraz z mężem Pairisades III (panował w okresie ok. 180-170 p.n.e.) i synem Pairisadesem IV Filometorem (Kochającym Matkę, panował w latach ok. 170-150 p.n.e.).Po śmierci pierwszego męża ponownie wyszła za mąż za Argotosa.

królowa Kleopatra I Syryjska, Egipt

współwładczyni
194-180
 wezyr1
187–180
regentka
180-178/177 lub 176
 

królowa Naganika (Nayanika), Imperium Satavahana (Indie)

politycznie wpływowa
180-170

regentka
170-

Jej ojcem był Maharathi Tranakayior. Wyszła za mąż za króla Satakarniego I władającego Imperium Satavahana. Była potężną politycznie postacią za jego rządów. Po śmierci męża sprawowała władzę regencyjną w imieniu synów Vedistriego i Satisisriego.

królowa Szandakdacheto, Meroe (Sudan)
170-150

królowa Kleopatra II, Egipt

współwładczyni z braćmi Ptolemeuszem VI i Ptolemeuszem VIII
05.X (XI?).170-XI.164
współwładczyni z Ptolemeuszem VI
lato 163-VII.145
regentka w imieniu Ptolemeusza VII
145
współwładczyni z Ptolemeuszem VIII
 i Kleopatrą III
145-132
współwładczyni z Ptolemeuszem Memfitesem
132-130
samodzielnie panująca
130-127
współwładczyni z Kleopatrą III
 i Ptolemeuszem IX
124-przed 06.IV.115
 

politycznie wpływowa królowa Rhodogune, Partia
162-150

Była córką króla Pontu Mitrydatesa I i żoną króla Demetriusza II Nikatora. Podczas rebelii przeciw władzy swego męża z sukcesami dowodziła armią.
 

politycznie wpływowa królowa Viharadevi, Sri Lanka
ok. 161 

Była córką króla Kelaniji, Tissy. Wyszła za mąż za Kakavanna Tissę. Mieli dwóch synów: Gamini Abhaję (rządził Sri Lanką w latach 161-137) i Tissę. Wychowała synów na patriotów pragnących wyzwolić ojczyznę spod obcej dominacji. Podczas wojny o wolność uczestniczyła  w podejmowaniu decyzji politycznych i militarnych. Nawet głównodowodzący armii, Nandimitra, został mianowany dopiero po konsultacji z nią.

kandydatka na królową Laodike IV, Syria
153

W tymże roku została zaprezentowana rzymskiemu senatowi wraz z bratem Aleksandrem Balasem jako kandydaci do tronu Seleukidów jako rzekome dzieci króla Antiocha IV Epifanesa. 

królowa Kleopatra Thea (Bogini), Syria

współwładczyni
150-125
samodzielnie panująca
125-121/120

królowa Kleopatra III, Egipt współwładczyni z Ptolemeuszem VIII i Kleopatrą II
142-132
współwładczyni z Ptolemeuszem VIII
127-124
współwładczyni z Ptolemeuszem VIII i Kleopatrą II
124-116
współwładczyni z Ptolemeuszem IX
116-107
współwładczyni z Ptolemeuszem X Aleksandrem I
107-101
 

cesarzowa-regentka Dou (?-135), Chiny
141-135

Sprawowała władzę w imieniu wnuka Wu Di, który walczył o budowę koalicji poparcia przeciw jej wpływom. Popierała uczonych związanych z daoizmem.

królowa-regentka lub współwładczyni Ri-'nu (Rihinu, Riinu), Partia (Turcja)
138-przed 127

Była żoną króla Mitrydatesa I oraz matką Fraatesa II i księżniczki Rhodogune. Rządziła jako regentka (lub współwładczyni) po śmierci męża w imieniu syna.
 

królowa-regentka Agatokleja, Kandahar (Indie, Pakistan, a obecnie Afganistan)
135-123

Sprawowała władzę w imieniu syna Strato I, po śmierci męża, Menandra (155-135), greckiego generała urodzonego w Indiach. Była księżniczką baktryjską.

królowa […]khale, Meroe (Sudan)
135-105

Pierwsza część jej imienia, znajdująca się na inskrypcji z imionami władców Meroe, została zniszczona.

królowa-współwładczyni Hypsikratea, Pont
ok. 132-63

Rządziła konfederacją państw wraz z królem Mitrydatesem VI. Uczestniczyła wraz z nim w tłumieniu rebelii i w walkach z Imperium Rzymskim. Walczyła toporem, lancą, mieczem oraz strzelała z łuku.

królowa-regentka Nysa, Kapadocja (Grecja)
130-126

Prawdopodobnie była córką króla Pontu Farnakesa I. Jej mężem był król Kapadocji Ariarates V Eusebes Filopator (panował w latach (163-130 p.n.e.). Ich dziećmi byli: Ariarates, Demetriusz, trzech nieznanych z imienia synów i Ariarates VI Epifanes Filopator. Po śmierci ojca matka chciała rządzić samodzielnie, więc kazała wytruć wszystkich dorastających synów z wyjątkiem ostatniego. Chciała rządzić samodzielnie. Zgładzono ją z powodu jej okrucieństwa.

politycznie wpływowa cesarzowa Wei Zifu, Chiny
128-91

królowa-regentka Ghadani, Iberia (Gruzja)
125/124

Była córką Sanatroukesa, partyjskiego króla Armenii. Wyszła za mąż za króla Iberii, Pharasmenesa II Kvelego. Państwem rządziła po śmierci syna Rhadamiste I (lub  Ghadama) w imieniu wnuka Pharasmenesa III.

politycznie wpływowa królowa Kleopatra Tryfajna, Syria
124-112/111

 

królowa-regentka Laodike, Pont (Turcja)
120-115

Była córką króla Syrii Antiocha IV Epifanesa i królowej Laodiki. Po śmierci swego męża, króla Mitrydatesa V, rządziła w imieniu syna Mitrydatesa VI. W 115 r. p.n.e. została przez niego zdetronizowana i osadzona w więzieniu.  

królowa-regentka Laodike, Kapadocja (Grecja)
116

królowa Kleopatra IV

współwładczyni Cypru
118-116

władczyni Cypru
116-114

politycznie wpływowa w Syrii
114-112

królowa Kleopatra Selene I współwładczyni Egiptu
115-103
politycznie wpływowa w Syrii
103-83
współwładczyni Syrii
83-69

królowa-regentka Cu-Thi, Nam Viêt (Vietnam)
113-112

Rządziła w imieniu syna, Trieu Ap Vu'o'ng. W 112 r. p.n.e. zostali zamordowani.

dyplomatka Feng Liao, Zachodnie Chiny
ok. 107-57

królowa-współwładczyni Anzaza, Elymias (Irak)
ok. 102-ok.90

Rządziła wraz z Kamnaskaresem III (ok. 120-ok.77). Elymias było helleno-irańskim królestwem położonym w dzisiejszym południowo-wschodnim Iraku i w irańskich górach Zagros. Jego stolicą była Suza.

 królowa Kleopatra Berenike III, Egipt

współwładczyni z Ptolemeuszem X Aleksandrem I
X.101-88

współwładczyni z Ptolemeuszem IX Soterem II
88-XII.81

władczyni
XII.81-III.80

współwładczyni z Ptolemeuszem XI Aleksandrem II
III-przed 22.IV.80

 

królowa N.N., Pandyan (Indie)
ok. 100

Była władczynią z dynastii tamilskiej na południu Indii. Grecki autor z IV w. p.n.e., Megastenes, wspomina, że Pandyan był rządzony przez córkę Heraklesa., która miała posiadać armię złożoną z 4000 kawalerii, 13 piechoty i 500 słoni.

prawdopodobnie królowa-władczyni Larthia Seianti, miasto-państwo Chiuisi lub Caere (Etruria, Włochy)
ok. 100

władczyni Aba, miasto Olbe (Turcja) 
ok. 100

Była córką Zenofantesa, tyrana Cylicji, w skład której wchodziło Olbe.
 

politycznie wpływowa królowa Kleopatra Pontyjska, Armenia
94-66

 

królowa Awsena Kandake V, Etiopia
92-81

politycznie wpływowa księżniczka Jie You (Xieyou), Han (Chiny)
87-49

królowa-współwładczyni Anzaze, Elymais (Persja)
ok. 82-65

Współrządziła z królem Kamnaskiresem II.

królowa Kleopatra V Tryfajna, Egipt

współwładczyni z Ptolemeuszem XII Nowym Dionizosem Fletnistą
po 22.IV.80-między 08.VIII a 01.XI.69

współwładczyni z Kleopatrą Berenike IV
VI.58-przed 01.IX.57 (DYSKUSYJNE PANOWANIE)

królowa Salome Aleksandra, Izrael
76-67

cesarzowa-regentka Szangguan, Chiny
74-67

Jej rodzice byli dziećmi dwóch regentów: Szangguana Jie i Huo Guanga (zmarł w 68 r. p.n.e.). W wieku sześciu lat została wydana za mąż za cesarza-dziecko, Czao Ti (panował w latach 87-74 p.n.e.). Gdy ten ostatni zmarł w wieku 22 lat, została wdową i regentką w imieniu syna Śuana Ti (panował w latach 74-48 p.n.e.). Wraz z nią współrządził jej dziadek macierzysty, Huo Guang.

królowa-regentka Sayiadat, Molokram (Arabia)
71-6?

Rządziła w imieniu Rabb'ila z dynastii nabatejskiej.

księżniczka Musa Orsobaris, Prusias (Albania)
62-47

królowa-współwładczyni (z Kleopatrą Berenike IV) Kleopatra VI Tryfajna, Egipt
VI.58-
przed 01.IX.57 (ISTNIENIE I PANOWANIE DYSKUSYJNE)

królowa Kleopatra Berenike IV Epifaneja, Egipt

współwładczyni z Kleopatrą V Tryfajną lub Kleopatrą VI Tryfajną
VI.58-przed 01.IX.57

władczyni
po 01.IX.57-I/II.55

królowa Kleopatra VII Wielka, Egipt
II/III.51-12.VIII.30

królowa Arsinoe IV

współwładczyni Egiptu z Ptolemeuszem XIII
50/49-26/31VIII.48
współwładczyni Cypru z Ptolemeuszem XIV
26/31.VIII.48-I.47
władczyni Egiptu
IX-X.48
współwładczyni Egiptu z Ptolemeuszem XIII
X.48-14/15.I.47
 tytularna władczyni Cypru
I.47-44
tytularna współwładczyni Cypru z Kleopatrą VII Wielką
44-41

faktyczna władczyni królowa Chen-chuan, Chiny
48-13

Współrządziła z mężem Yuanem Ti, synem Chengiem Ti i bratankiem Wang Mangiem. Zmarła w 13 r. p.n.e.

królowa Dynamis, Bospor (Rosja)
47-14

królowa Anula, Sri Lanka
47-42

Była następczynią swego męża, króla Tissy (50-47). Potem współrządziła wraz z królami: Vatuką, Darubhatiką Tissą i Niliyą (wszyscy rządzili w 47 r. p.n.e.). Plotkowano, że przyczyniała się do śmierci wszystkich swych małżonków.
 

władczyni Aba, miasto Olbe (Cylicja)
II połowa I w. p.n.e.

Córka tyrana Cylicji Zenofanesa. Poświadczona przez Strabona [XIV 5.10], według którego rządy nad Olbe powierzyli jej Marek Antoniusz i Kleopatra VII Wielka. Następnie straciła władzę, ale rządy pozostały w rękach jej rodziny.

politycznie wpływowa Fulwia, Imperium Rzymskie (Włochy)
44-40

królowa-regentka Polemokratia, Asten i Odryseem (Tracja, Albania)
43-28

Była żoną króla Sadalasa II. Po jego śmierci rządziła w imieniu syna, króla Sadalasa III.

królowa Amanirenas, Meroe (Nubia)
40-10

księżniczka Aleksandra, Judea (Izrael)

przywódczyni opozycji
37-28
antykrólowa
28

królowa Kleopatra Selene II

tytularna królowa Cyrenajki i Libii
34-12.VIII.30
współwładczyni Mauretanii
20 p.n.e. - 5 n.e.

królowa-regentka N.N., Nabatane (Arabia)
30-przed 8 p.n.e.

Rządziła w imieniu króla Obotasa III.

faktyczna współwładczyni cesarzowa Liwia Druzylla, Imperium Rzymskie
16.I.27 r. p.n.e. - 29 r. n.e.

politycznie wpływowa cesarzowa Zhao Feiyan, Dynastia Han Zachodnich (Chiny)
16-1

politycznie wpływowa małżonka Zhao Hede, Dynastia Han Zachodnich (Chiny)
16-7

królowa Amaniszachete, Meroe (Nubia)
10-1

królowa-współwładczyni Huldu, Nabatea (Jordania)
9 p.n.e. - 11 n.e.

Rządziła wraz z mężem, królem Aretasem IV. Była jego pierwszą żoną. Zmarła w 11 r. n.e.

królowa Nawidemak, Meroe (Nubia)
1 p.n.e.-? lub 20 n.e.-?

Kwestia czasowego umieszczenia panowania tej królowej budzi kontrowersje. Wiadomo, że była panującą samodzielnie królową. Jedni badacze twierdzą, że była następczynią królowej Amaniszachete, a inni, że królowej Amanitare. Na swojej piramidzie została sportretowana jako męski bóg Ozyrys. Jej mężem był książę Apedemakhe. Syn Nawidemak, Arikharer [Arikhankharer] rządził Meroe w latach 10-15 n.e.

królowa Erato, Armenia
8-5 p.n.e., 2/1 p.n.e.-2/3 n.e. i 12 n.e. 

królowa Pytodoris I Filometor

Pont (Turcja)
8 p.n.e.-33 n.e.
Bospor (Rosja)
8 p.n.e.
 

politycznie wpływowa małżonka Fu, Dynastia Han Zachodnich (Chiny)
7-3

Salome I, Izrael

władczyni Jamnii (Jawne), Azotus i Fazaelis
4 p.n.e.- ok. 10 n.e.
władczyni Archelaidy
6 n.e.- ok. 10 n.e.

królowa Thea Urania Musa, Partia (Turcja)
2 p.n.e. - 4 n.e.

Była italską niewolnicą Fraatesa IV. Zamordowała go w 2 r. p.n.e. i osadziła na tronie ich syna, Fraatesa V. Są źródła, które twierdzą, że wyszła za niego za mąż i rządzili wspólnie. Inne uważają ją za samodzielnie panującą królową (Fraates V miałby w takim przypadku rządzić w latach 3 p.n.e.-3 n.e.).

królowa Amanitare, Meroe (Nubia)
1 p.n.e.-20 n.e.

Była córką królowej Amaniszachete. Rządziła wraz z mężem Natakamani, z którym miała trzech synów.

1wezyr - zaczerpnięte z tradycji Turcji ottomańskiej określenie szefa administracji państwowej, pierwszego (-ej) po faraonie, łączącego (-ej) funkcje "premiera" i "przewodniczącego (-ej) Sądu Najwyższego". Wezyr (egip. tajti sab czati) był(a) często również naczelnym architektem i dowódcą armii.

NASTĘPNE