WŁADCZYNIE 316-1

Kleopatra III

Urodziła się ok. 160/155 r. p.n.e. jako córka Ptolemeusza VI Filometora i Kleopatry II. Zaręczono ją z wujem jeszcze w 154 r. p.n.e. dla utrwalenia zgody między ojcem a jego młodszym bratem Ptolemeuszem VIII Euergetesem II Fyskonem. Między 10.IX.142 a 08.V.141 r. p.n.e. została włączona do kultu dynastycznego. Między 08.V.141 a 14.I.140 lub 03-12.II.139 r. p.n.e. została współwładczynią Egiptu wraz z mężem-wujem Ptolemeuszem VIII (którego poślubiła najprawdopodobniej w tym samym czasie) i matką Kleopatrą II.  Ptolemeusz VIII wziął sobie za żonę Kleopatrę III, nie rozwodząc się jednocześnie z jej matką. Z Miała z nim pięcioro dzieci: Ptolemeusza IX, Kleopatrę Tryfajnę, Kleopatrę IV, Ptolemeusza X i Kleopatrę Selene. Jej matka została podniesiona do godności "Kleopatry Siostry", ale Ptolemeusz wyraźnie faworyzował młodszą żonę. W 132 r. p.n.e. Kleopatra II podniosła bunt przeciwko bratu i córce i wygnała ich z Aleksandrii na Cypr i doprowadziła do obwołania przez Aleksandryjczyków królem ich syna, Ptolemeusza Memfitesa, który wtedy miał około 12 lat. Młody król został wysłany do Cyreny, skąd na Cypr wezwał go ojciec. Początkowo starał się go zjednać i nastawić przeciwko matce. Tymczasem Kleopatra II w 130 r. p.n.e. ogłosiła się samodzielną władczynią Egiptu jako Kleopatra Bogini Kochająca Matkę (Filometor) Zbawczyni. Fyskon zemścił się okrutnie. Między marcem a wrześniem 130 r. p.n.e. kazał zabić ich syna, poćwiartować zwłoki i przesłać je w skrzyni do Aleksandrii jako prezent urodzinowy dla siostry-małżonki. Wieść o tej zbrodni roznieciła wściekłość i nienawiść przeciwko niemu. Ptolemeusz VIII od 131/130 r. p.n.e. zyskał popleczników w Egipcie poza Aleksandrią i rozpoczął działania przeciw siostrze. Kleopatra II nie była popierana przez lud egipski, a jej władza opierała się jedynie na Grekach i Żydach. Nastąpił burzliwy okres wojny domowej, a źródła mówią, że Egipt przez jakiś czas był podzielony między dwoje władców. Zamknięta w Aleksandrii Kleopatra II wezwała na pomoc swego zięcia Demetriusza II (męża Kleopatry Thei), króla Syrii. Obiecała tamtemu nawet tron egipski. Demetriuszowi nie udało się jednak dotrzeć do Aleksandrii o w 127 r. p.n.e. jego teściowa musiała uciekać na jego dwór do Syrii, zabierając ze sobą skarbiec. Po roku Aleksandria została zdobyta przez Fyskona i Kleopatrę III i okrutnie ukarana. W Syrii tymczasem trwały walki o tron, a Ptolemeusz VIII wspierał przeciwnika Demetriusza, który w końcu został zamordowany w 125 r. p.n.e. W 124 r. Kleopatra II p.n.e. pogodziła się z bratem i córką i ponownie rządzili razem do 28.VI.116 r. p.n.e., czyli do śmierci Ptolemeusza VIII. Ten nie pozostawił po sobie desygnowanego następcy, lecz powierzył sprawę jego ustalenia Kleopatrze III, preferującej Ptolemeusza X. Kleopatra II przeforsowała jednak kandydaturę Ptolemeusza IX Sotera II. Następnie rządziła jako główna (najważniejsza) władczyni wraz z nim i córką Kleopatrą III aż do swej śmierci, która nastąpiła przed 06.IV.115 r. p.n.e. Po śmierci matki została główną współwładczynią wraz z synem Ptolemeuszem IX Soterem II. W 115 p.n.e. Kleopatra wymusiła na synu rozwód z Kleopatrą IV i poślubienie swojej ulubionej i uległej córki Kleopatry Selene, ze związku z którą urodziło się dwóch synów. Kleopatra IV natomiast została żoną Antiocha IX Kyzikenosa, walczącego o państwo Seleucydów z Antiochem VIII Gryposem, którego małżonką była z kolei jej siostra Tryfajna.Ptolemeusz IX wspierał Antiocha IX. Po zajęciu Antiochii przez Antiocha VIII Kleopatra IV została pozbawiona życia na żądanie Tryfajny, która z kolei została stracona w 111 r. p.n.e. W 107 p.n.e. podjęła też próbę zgładzenia Lathyrosa, co się nie powiodło, ale spowodowało ucieczkę króla z kraju i przejęcie pełni władzy przez Kleopatrę i jej preferowanego syna, Ptolemeusza X Aleksandra. Mianowała go także kapłanem Aleksandra Wielkiego na lata 107-105 p.n.e., zanim urząd ten, najwyższy i zastrzeżony dotychczas tylko dla mężczyzn urząd kapłański, nie został objęty w 105/104 r. p.n.e. ku ogólnemu oburzeniu przez nią samą. Następne lata mijały im jednak na sporach z Ptolemeuszem IX i na wojnie syryjsko-palestyńskiej. Panujący w Palestynie arcykapłan żydowski i król Aleksander Janneusz powiększył obszar swojej władzy kosztem kraju Seleucydów, osłabionego przez długoletnią wojnę między Antiochem IX Kyzikenosem a Antiochem VIII Gryposem, którego wspierała Kleopatra III i któremu oddała swą córkę Kleopatrę V Selene (byłą żonę Ptolemeusza IX) w 104/103 r. p.n.e. za żonę. Po odzyskaniu władzy na Cyprze w 106/105 r. p.n.e. wypędzony wcześniej Ptolemeusz IX Soter II w 103 r. p.n.e. napadł na Syrię na prośbę miasta Ptolemaios, ale prawdziwym celem tej akcji było odzyskanie tronu egipskiego. Jego początkowe sukcesy militarne zmusiły Kleopatrę III i Ptolemeusza X do kontrdziałania. Ptolemeusz X napadł swymi morskimi siłami zbrojnymi na Fenicję, a stamtąd na Damaszek, a Kleopatra dowodziła egipskimi siłami lądowymi, które obległy i zdobyły Ptolemais w 102 p.n.e., przyczyniając się do odparcia sił Ptolemeusza IX próbującego od strony Palestyny wkroczyć do Egiptu. Jej wnukowie Ptolemeusz XI i Ptolemeusz XII zostali wcześniej dla własnego bezpieczeństwa umieszczeni na wyspie Kos. Ptolemeusz X odparł atak Ptolemeusza IX na Peluzjon i uniemożliwił mu wkroczenie do Egiptu. Ze względu na przymierze Aleksandra Janneusza z Rzymem Judea nie została prowincją egipską. Napięcia pomiędzy Kleopatrą III i Ptolemeuszem X, który zmuszony był do ucieczki przed królową, teraz zaś powrócił, nasiliły się późnym latem 101 r. p.n.e., co doprowadziło do zamordowania królowej we wrześniu tego samego roku (inne źródła mówią, że stało się to 26.X.101 r. p.n.e.).