KOBIETY-PREMIERZY
MINISTROWIE
OBRONY
PRZYWÓDCZYNIE
PARTII
MINISTROWIE
FINANSÓW I GOSPODARKI
MINISTROWIE
SPRAW ZAGRANICZNYCH
KANDYDATKI NA PREZYDENTA 1870-1990
WICEPREMIERZY 1991-2000
Sirimavo Ratwatte Dias
Bandaranaike
Przyszła na świat 17.IV.1916
roku w Balangoda k. Ratanaputry w arystokratycznej rodzinie syngaleskiej. Jej
ojciec był bogatym posiadaczem ziemskim w Ratanaputrze i senatorem. W wieku 8
lat rozpoczęła naukę w jednej z najlepszych żeńskich szkół katolickich na
Cejlonie, w Saint Bridget`s Convent (Klasztorze Świętej Brygidy) w Kolombo. W 1940 roku wyszła za mąż za
Solomona Bandaranaike, przewodniczącego Narodowego Kongresu Cejlonu, z którym
miała 3 dzieci. Dzięki niemu zainteresowała się polityką.
Od roku 1941 działała w Lankijskiej Partii Równości Społecznej, dążącej do poprawy położenia ludności wiejskiej. W roku 1951 jej mąż założył Cejlońską Partię Wolności [póżniejszą Partię Wolności Sri Lanki, SLFP] - o orientacji lewicowej i skupiającej wyłącznie Syngalezów. W latach 1956-1959 był premierem. Wskutek prób wprowadzenia języka syngaleskiego jako urzędowego wybuchły protesty ze strony Tamilów. 25.IX.1959 strzelił do niego fanatyczny mnich buddyjski, w wyniku których Bandaranaike zmarł następnego dnia. Jego następczynią na stanowisku przewodniczącej partii została żona. Objęła po nim również okręg wyborczy Attanagalla. Jako, że posiadała talent do odziaływania na emocje, nazywana ją "płaczącą wdową". W VII.1960 roku zapewniła swej partii zwycięstwo wyborcze i objęła tekę premiera - jako pierwsza kobieta w historii swego kraju i na świecie. Po raz pierwszy funkcję tę sprawowała w okresie 21.VII.1960-27.III.1965. W owym czasie była też ministrem obrony ,ministrem spraw zagranicznych oraz ministrem pracy.
Ze względu na swą płeć
stała się obiektem drwin ze strony opozycji. W swej polityce faworyzowała
Syngalezów kosztem Tamilów. W gospodarce wprowadziła socjalizm, nacjonalizując
banki, zakłady ubezpieczeniowe, towarzystwa naftowe oraz plantacje kauczuku i
herbaty. Do 1965 r. stworzyła obszerne programy edukacyjne oraz lokalne grupy
samopomocy. W związku z tym, że do tej pory większości jej rodaków nie było
stać na naukę, upaństwowiła szkoły. Znacjonalizowała część prasy i
wprowadziła cenzurę. W polityce zagranicznej stała na gruncie neutralizmu i
aktywnie działała w ruchu państw niezaangażowanych (w 1976 roku przewodziła
mu). Jej polityka gospodarcza nie odniosła sukcesu, w łonie koalicji pojawiły
się konflikty i groźba wojskowego zamachu stanu. Bandaranaike w 1965 roku
przegrała wybory na rzecz Zjednoczonej Partii Narodowej (UNP).
W V.1970 powróciła
do władzy, a jej polityka stała się jeszcze bardziej radykalna. Głosiła hasło
zaawansowanej demokracji socjalistycznej i do rządu zaprosiła 3
trockistów i komunistę. Premierem po raz drugi była
w okresie 29.V.1970-23.VII.1977. Wtedy też objęła teki ministra obrony, ministra spraw
zagranicznych oraz ministra
planowania, gospodarki i wprowadzania planu. W V.1972 parlament na jej
wniosek zmienił konstytucję. Monarchia parlamentarna Cejlon została
Socjalistyczną Republiką Sri Lanki - nadal w ramach Brytyjskiej Wspólnoty
Narodów. Podstawą ustroju państwa miała być demokracja socjalistyczna,
zniesiono gwarancje dla prawa własności, jedynym językiem urzędowym miał być
syngaleski a główną religią buddyzm. Sirimavo Bandaranaike ogłosiła się wyzwolicielką
kraju, ponieważ dopiero teraz stał się on niezależny od dawnej
metropolii kolonialnej, Wielkiej Brytanii. Około 200 członkom swego klanu
zapewniła urzędy polityczne. W roku 1975 próbowała znacjonalizować ostatnie
396 plantacji, ale nie poprawiło to sytuacji gospodarczej kraju. W tym samym
roku wydała dekret przedłużający jej rządy o 2 lata. Wzrastały animozje między
Syngalezami a Tamilami. W wyborach z VII.1977 pani premier poniosła klęskę -
jej partia zdobyła zaledwie 8 miejsc w 168-osobowym parlamencie. Powołano
komisję śledczą, która uznała ją winną korupcjii i nadużycia władzy.
Zgodził się z tym sąd 16.X.1980 roku i w konsekwencji straciła miejsce w
parlamencie i prawa obywatelskie na 7 lat. Zakaz cofnięto 01.VII.1986 roku.
19.XII.1988 r. w wyborach prezydenckich, popierana przez Zjednoczony Sojusz
Socjalistyczny, otrzymała 45% głosów, zajmując 3 miejsce. W okresie
19.VIII.-14.XI.1994 premierem była jej córka Chandrika
Bandaranaike-Kumaratunga, której Srilankijska Partia Ludowa zawarła koalicję z SLFP, a matce powierzyła
stanowisko wicepremiera
i ministra bez teki. 14.XI.1994 Chandrika
została prezydentem kraju i
mianowała matkę premierem (raczej ceremonialną funkcję ). Po raz
pierwszy w historii jedna kobieta zastąpiła na urzędzie szefa rządu inną.
Więcej - po raz pierwszy kobiety piastowały 2 najwyższe urzędy w państwie. Sirimavo
Bandaranaike z tego urzędu odeszła 10.VIII.2000 roku z powodu problemów ze
zdrowiem. Zmarła na
atak serca 10.X.2000 roku.Ape amma (nasza matka) była niewątpliwie jedną
z najwybitniejszych kobiet epoki, uczestniczyła w polityce przez 40 lat, uważała,
że mężczyźni są na ogół słabeuszami w polityce. We wszystkich jej
rządach znalazło się 13 kobiet.