WŁADCZYNIE 1-500

Atenais Eudoksja

Ta Greczynka była córką greckiego filozofa Leoncjusza, jednego z ostatnich pogan, którzy nauczali retoryki w Atenach. Sama także słynęła ze znakomitego wykształcenia i urody. Zauważyła to cesarzowa Aelia Pulcheria i wybrała ją na małżonkę dla swego brata, cesarza Wschodu Teodozjusza II. Ślub odbył się 07.VI.421 r. Wcześniej Atenais została ochrzczona i przyjęła imię Eudoksja. Obaj jej bracia, Gesjusz i Waleriusz, objęli wysokie urzędy. Młoda cesarzowa bardzo szybko chciała uzyskać wpływ na męża i sprawy państwa. W 422 r. urodziła córkę Licynię Eudoksję (późniejszą żonę cesarza Walentyniana III). Rok później otrzymała tytuł Augusty. Urodziła jeszcze syna i córkę, którzy zmarli w niemowlęctwie. Sama Atenais, która stała się gorliwą chrześcijanką, przysięgła sobie, że odbędzie pielgrzymkę do Ziemi Świętej, gdy ujrzy córkę na ślubnym kobiercu. Wybitnie wykształcona cesarzowa układała wiersze i są tacy, którzy twierdzą, że to właśnie ona doprowadziła do założenia uniwersytetu w Konstantynopolu. Nadal toczyła walkę o władzę z Aelią Pulcherią. Tymczasowo zwyciężyła cesarzowa-siostra, gdyż w 438 r. Eudoksja udała się na pielgrzymkę do Jerozolimy. Po powrocie w 439 r. udało jej się jednak odbudować pozycję. Zyskała bardzo cennego sojusznika. Był nim eunuch Chryzafiusz, który miał stały dostęp do władcy i wgląd w jego sprawy. Namówił Eudoksję, by poprosiła Teodozjusza o przekazanie do jej dyspozycji dworu Pulcherii, ale ten odmówił. Namawiała go do tego, aby pozwolił wyświęcić swą siostrę na diakonisę, skoro i tak prowadzi ascetyczny tryb życia. Tutaj także spotkała się ze sprzeciwem. Sama Pulcheria w 441 r. usunęła się do Hebdomonu w towarzystwie sióstr i dwórek. Nie na wiele zdało się to jednak ambitnej Atenais. Wkrótce została oskarżona o cudzołóstwo i na stałe musiała zamieszkać w Jerozolimie. Stało się to w 442 lub 443 r. Miała tam swój dwór i duże dochody. Parafrazowała wierszem księgi Biblii, fundowała kościoły i oddawała się nabożnym uczynkom. Teodozjusz wysłał na jej dwór oficera, który miał ją szpiegować. Ten z nieznanych dziś przyczyn kazał zabić jej dwóch kapłanów. Eudoksja nie pozostała dłużna i doprowadziła do śmierci szpiega. W zemście za to mąż pozbawił ją dworu. Przez lata gorliwie popierała nauki monofizytów. Nawróciła się dopiero po pielgrzymce do samotni Szymona Słupnika. Zmarła 20.X.460 r. w Jerozolimie.