WŁADCZYNIE 1300

Joanna II Mała

Urodziła się 28.I.1312 r. w Conflans. Jej rodzicami byli król Francji i Nawarry Ludwik X Kłótnik (w Nawarze panował jako Ludwik I Kłótliwy) i Małgorzaty Burgundzkiej. Wychowywała się na dworze brata matki, księcia Burgundii Odona IV. W 1314 r. dochodzi do "Skandalu w Wieży Nesle" - Joanna Burgundzka, Blanka i ich kuzynka Małgorzata Burgundzka zostały oskarżone o cudzołóstwo. Blanka i Małgorzata zostały skazane na uwięzienie w zamku Château-Gaillard. Matka Joanny została uduszona na rozkaz swego męża 15.VIII.1315 r. w Château-Gaillard. Joanna została uznana za bękarta i, zgodnie z zasadami prawa salickiego, nie mogła dziedziczyć tronu Francji. Ludwik X 09.VIII.1315 r. ożenił się z Klemencją Węgierską, z którą miał jednego syna - Jana I Pogrobowca. Ludwik X zmarł 05.VI.1316 r. prawdopodobnie otruty przez Matyldę I z Artois. Syn Klemencji "rządził" Francją i Nawarrąw okresie 15-20.XI.1316 r. Chłopiec także prawdopodobnie został otruty przez Matyldę I z Artois. Być może maczał w tym palce regent Filip, następny król Francji Filip V Długi i król Nawarry Filip II Długi. 18.VI.1318 r. mężem Joanny został Filip, hrabia Évreux. Ich dziećmi byli: Maria, Blanka (przyszła królowa Francji jako żona Filipa VI Walezjusza), Karol II, Agnieszka, Filip, Joanna (zakonnica w Longchamps), Joanna (żona Jana I, wicehrabiego Rohan) i Ludwik.

Filip V argumentował, że Joanna nie może rządzić Francją ze względu na swój zbyt młody wiek, wątpliwości co do jej prawowitego pochodzenia i płeć - kobiety powinny być odsunięte od rządów nad tym krajem. Filip V zmarł 03.I.1322 r. nie pozostawiwszy męskiego następcy tronu - jego jedyny syn Ludwik Filip zmarł w 1317 r. Kolejnym władcą Francji i Nawarry został brat zmarłego, Karol IV Piękny (w Nawarze panował jako Karol I Łysy). Ten stryj Joanny był trzy razy żonaty. Miał 4 córki i 2 synów - Filip zmarł w 1322 r. w wieku 8 lat, a Ludwik umarł w 1324 r. jako niemowlę. Karol IV zmarł 01.II.1328 r. Był ostatnim Kapetyngiem zasiadającym na tronie francuskim. Jego żona, królowa Joanna d'Évreux, była w ciąży. Gdyby urodziła chłopca to zostałby on królem Francji. Trzeba było wyznaczyć więc regenta na okres ciąży królowej i małoletniości ewentualnego władcy. Kandydatów do tego stanowiska było trzech: Filip z Évreux (młodszy brat królowej i mąż Joanny), król Anglii Edward III i Filip Walezjusz, syn Karola Walezjusza, młodszego brata króla Francji Karola IV Pięknego (ojca Ludwika X, Filipa V i Karola IV). Filip z Évreux nie cieszył się poparciem parów Francji i nie zabiegał o koronę. Edward III był Anglikiem i synem Izabeli Francuskiej, córki Filipa IV Pięknego. Przeszkodą była narodowość Edwarda i jego pochodzenie - zasadę, że kobieta nie może dziedziczyć tronu Francji rozszerzono na potomków kobiety. Jedynym kandydatem został Walezjusz. Osiągnął on to dzięki poparciu Roberta d'Artois i wielu przekupstwom.

Joannie i Filipowi z Évreux Walezjusz zaoferował tron Nawarry w zamian za zrzeczenie się wszelkich praw do władzy nad Francją. Przystali na to podpisawszy traktat. Joanna zrzekła się również posiadłości jej prababki w Brie i Szampanii, które wchodziły w skład domeny królewskiej. W zamian za to uzyskała hrabstwa Angoulême, Mortain i kawałek półwyspu Cotentin w hrabstwie Longueville we Francji. 01.IV.1328 r. królowa Joanna d'Évreux urodziła córkę Blankę. Na tronie Francji zasiadł Filip VI Walezjusz. W 1328 r., po wezwaniu przez tamtejsze Kortezy (parlament) Joanna została królową Nawarry jako Joanna II Mała oraz hrabiną Angoulême, Mortain i Cotentin. Później wymieniła Angoulême na posiadłości Pontoise, Beaumont-sur-Oise i Asnière-sur-Oise leżące w regionie Vexin. Był to koniec unii personalnej Francji i Nawarry. Królem-małżonkiem u jej boku został Filip z Évreux jako Filip III. Władza w Nawarze spoczywała w jej rękach. Joanna zaczęła zastępować urzędników francuskich rodowitymi Nawarczykami. Była bardzo wpływową postacią w życiu politycznym Francji. Filip III umarł 16.IX.1343 r. podczas Rekonwisty - został śmiertelnie ranny i zmarł w Jerez de la Frontera. Od tej pory Joanna II rządziła sama. Po śmierci męża skupiła się na sytuacji w swych dobrach francuskich. Zmarła 06.X.1349 r. w Conflans na zarazę.