WŁADCZYNIE 1100

Agnieszka Babenberg

Urodziła się około 1111 r. Była córką margrabiego austriackiego Leopolda III Świętego i Agnieszki, córki cesarza niemieckiego Henryka IV. Między rokiem 1125 a 1127 wyszła za mąż za Władysława II Wygnańca, najstarszego syna księcia Polski Bolesława Krzywoustego. Z tego związku pochodzili: Bolesław Wysoki, Mieszko Plątonogi, Konrad, Albert i Ryksa. Kronikarz Wincenty Kadłubek pisał o niej jako o kobiecie energicznej, dumnej i ambitnej. Nazywał ją "tygrysicą". Bolesław Krzywousty zmarł 28.X.1138 r. Swój kraj podzielił między synów. Władysław jako senior objął dzielnicę krakowską i Śląsk. Miał także sprawować władzę na Pomorzu. Agnieszka od początku była faktyczną współwładczynią u boku męża. Namawiała go do zjednoczenia Polski. Dążąc do wzmocnienia władzy książęcej obaliła potężnego możnowładcę Piotra Włostowica. Został wygnany i oślepiony za poparcie udzielone Bolesławowi IV Kędzierzawemu i Mieszkowi III Staremu. Wojna domowa między Władysławem a jego braćmi toczyła się z przerwami w latach 1142-1146. W 1146 r. wojska Wygnańca poniosły zdecydowaną klęskę pod Poznaniem. Senior uciekł do Niemiec. Księżna Agnieszka przebywała w tym czasie z dziećmi w Krakowie, gdzie usiłowała stawiać zbrojny opór zwycięskim wojskom młodszych braci swego męża. Nie trwało to jednak długo. Prawdopodobnie mieszczanie sami otworzyli bramy miasta oblegającym. Przegrana księżna udała się do męża do Niemiec. Księstwo wraz z dziećmi otrzymali wtedy od cesarza Konrada III (przyrodniego brata Agnieszki) zamek w Altenburgu z dochodami z okolicznych dóbr. Agnieszka dążyła o odzyskania władzy w Polsce. Cesarz jeszcze w VIII.1146 r. wyruszył na czele naprędce zorganizowanej wyprawy zbrojnej przeciwko juniorom. Szerokie rozlanie Odry, oraz działalność w Niemczech stronników Bolesława Kędzierzawego i Mieszka Starego spowodowały jednak, że wyprawa zakończyła się niepowodzeniem. Niestrudzona księżna poprosiła o interwencję papieża Eugeniusza III. To także nie przyniosło spodziewanych owoców. W 1152 r. zmarł Konrad III, a nowym cesarzem został Fryderyk I Barbarossa, bratanek księżnej. W 1157 r. wyruszył on z silną armią na Polskę, ale zadowolił się złożeniem przez Bolesława Kędzierzawego hołdu lennego w Krzyszkowie, po wygranej przez Fryderyka kampanii. Władysław II Wygnaniec zmarł 30.V.1159 r. Agnieszka żyła od niego dłużej. Zmarła 24 lub 25.I między 1160 a 1163 r. Pochowano ją w klasztorze cysterskim w Pforcie.

Źródła:

1. Wikipedia,

2. Marcin Spórna, Piotr Wierzbicki, Słownik władców Polski, Kraków 2003,

2. Zbigniew Satała, Poczet polskich królowych i księżnych, Kraków 1993,

4. Marek Urbański, Poczet królowych i żon władców polskich, Warszawa 2006.