WŁADCZYNIE 1150

Sybilla Jerozolimska

Urodziła się w 1159 lub 1160 r. Była najstarszym dzieckiem króla Jerozolimy Amalryka I i Agnieszki z Courtenay. Jej babcią była królowa Melisanda. Sybillę wychowywała opatka Jovetta z Betanii, siostra Melisandy. Dziewczynka nauczyła się tam sztuki czytania i pisania oraz poznała zwyczaje kościelne. W 1169 r. król Amalryk wysłał do Europy arcybiskupa Tyru, Fryderyka de la Roche. Miał tam szukać poparcia dla państw krzyżowców i męża dla królewny Sybilli. Kiedy okazało się, że następca tronu Baldwin jest chory na trąd, zamążpójście Sybilli stało się kwestią kluczową dla państwa. Biskup Fryderyk przekonał do ożenku Stefana I z Sancerre, młodego, ale posiadającego doskonałe koligacje szlachcica francuskiego. Niestety, wkrótce po przybyciu do Jerozolimy Stefan, z nieznanych powodów, zmienił zdanie i wrócił do Francji.

11.VII.1174 r., po śmierci Amalryka, kolejnym królem Jerozolimy został jego syn Baldwin IV. Regentami w jego imieniu byli kolejno Miles z Plancy i Rajmund III z Trypolisu. W 1176 r. młody władca i Rajmund zaaranżowali małżeństwo Sybilli z Wilhelmem Longswordem z Montferratu, najstarszym synem markiza Wilhelma V z Montferratu oraz kuzynem króla Francji Ludwika VII i cesarza Fryderyka I Barbarossy. Sybilla została wtedy mianowana hrabiną Jaffy i Aszkelonu. Tytuł ten nosili następcy tronu w Jerozolimie. Ślub Sybilli i Wilhelma odbył się jesienią 1176 r. (1177). Młody małżonek zmarł już w VI.1177 r. Ciężarna Sybilla została sama. Nowo narodzonemu synowi nadała imię Baldwin (1178-1186).

Owdowiała hrabina była doskonałym kąskiem dla wszystkich, którzy chcieli w przyszłości kontrolować sytuację w Jerozolimie. Filip z Flandrii, kuzyn Sybilli pierwszego stopnia, zażądał w 1177 r. , aby królewna wyszła za mąż za jednego z jego wasali. Został odtrącony i obrażony udał się na kampanię w Antiochii.

Upadły plany związania Sybilli z Hugonem III z Burgundii. 29.VI.1180 r. królewski brat wydał ją za mąż za Gwidona de Lusignan. Mieli razem dwie córki: Alicję i Marię. Dzięki żonie Gwidon otrzymał tytuł "obrońcy królestwa" i w 1182 r. został regentem królestwa. Sybilla wraz z mężem stanęła na czele antykrólewskiej opozycji. Wobec całkowitej niekompetencji został pozbawiony urzędu. W 1183 r. Sybilla i Gwidon doprowadzili Baldwina IV do ustąpienia na rzecz Baldwina V zwanego Baldwinkiem, syna Sybilli z pierwszego małżeństwa. W 1184 r. Baldwin IV próbował anulować drugie małżeństwo siostry.

W Jerozolimie wybuchały na tym tle konflikty, a tymczasem rósł w siłę Saladyn, sułtan Egiptu i Syrii. Baldwin IV zmarł w III.1185 r. Jedynym królem Jerozolimy został Baldwinek. Regencja dostała się w ręce Rajmunda III z Trypolisu, a opieka nad monarchą - hrabiemu Joscelinowi III z Edessy. Na dwór przybył także Wilhelm V z Montferratu, dziadek Baldwinka, który chciał wspomóc swego wnuka. Chorowity chłopczyk zmarł jednak już we IX.1186 r. Następczynią została wtedy Sybilla, matka zmarłego króla. Została koronowana sama na panującą królową Jerozolimy. Bezpośrednio po tym obrzędzie oświadczyła, że na swego swego męża wybrała Gwidona i własnoręcznie ukoronowała go w VII.1186 r.

Okazała wiele sprytu i politycznego doświadczenia po dojściu do porozumienia z opozycyjnymi frakcjami. Na czele tych ostatnich stali: Rajmund III z Trypolisu (żądał tronu dla siebie samego) i ex-królowa Maria Komnena (żądała tronu dla swej córki Izabeli).

Sybilla głównie koncentrowała się na sprawdzeniu, jak głęboko zapuściła się armia Saladyna na tereny jej królestwa. Na czele jerozolimskich sił zbrojnych stanęli Gwidon i Rajmund III z Trypolisu. Nie potrafili oni jednak porozumieć się ze sobą. W rezultacie Saladyn pobił ich 04.VII.1187 r. w bitwie pod Hittinem. Gwidon znalazł się w jego niewoli. Maria Komnena dołączyła do swej pasierbicy w Jerozolimie, kiedy wojska Saladyna posuwały się naprzód. We IX.1187 r. sułtan oblegał już Święte Miasto. Królowa Sybilla osobiście dowodziła jego obroną wraz z patriarchą Herakliuszem i Balianem z Ibelinu. Jerozolima skapitulowała 02.X.1187 r. Sybilli wraz z córkami pozwolono uciec do Trypolisu.

Gwidon został zwolniony z więzienia w 1188 r. W 1189 r. połączył się z żoną podczas marszu do Tyru, jedynego miasta z państwa krzyżowców, które jeszcze nie uległo armii Saladyna. Obrońcą Tyru był Konrad z Montferratu, młodszy brat pierwszego męża królowej. Zabronił im wejść do miasta i podważył prawa Gwidona do rządzenia resztą królestwa. Po około miesiącu spędzonym poza murami Tyru Sybilla dołączyła do męża, który stał na czele awangardy nowo zwołanej Trzeciej Krucjaty przeciwko muzułmańskiej Akrze. Królowa Sybilla zmarła 25.VII.1190 r. lub 01.X.1190 r. w Akkce w czasie epidemii. Jej dwie córki zmarły kilka dni wcześniej. Następczynią Sybilli została jej siostra Izabela.

Źródła:

1. Wikipedia,

2. red. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków 2005,

3. Regine Pernoud, Kobieta w czasach wypraw krzyżowych, Gdańsk 1995.