KOBIETY-PREZYDENCI
KANDYDATKI
NA PREZYDENTA 1991-1999
PRZYWÓDCZYNIE PARTII
MINISTROWIE FINANSÓW I GOSPODARKI
Ellen Johnson-Sirleaf
Urodziła się 29.X.1938 r. w Monrovii. Troje dziadków Ellen było Liberyjczykami. Czwarty był Niemcem, który ożenił się z miejscową wiejską kobietą. W 1917 r. został zmuszony do opuszczenia Liberii, gdy kraj ten przystąpił do I-ej wojny światowej przeciwko Niemcom. Jej ojcem był Jahmale, sławny wódz Gola, i Jenneh, jedna z jego żon. Ojciec Jahmale przyjaźnił się z prezydentem Hilarym Richardem Wright Johnsonem. W wyniku rady tego ostatniego Jahmale został sprowadzony do Monrowii i oddany osadniczej rodzinie McCritty. Wtedy też dano mu nazwisko Johnson. W 1957 r. Ellen wyszła za mąż za James'a Sirleafa (potem rozwiodła się, jej były mąż już nie żyje) i poszła do pracy (m.in. jako kelnerka). Jest matką 4 synów i babcią 6 wnucząt. W latach 1948-1955 uczyła się księgowości i ekonomii w College of West Africa. W okresie 1961-1964 studiowała na Uniwersytecie Wisconsin, a potem na Harvardzie (1969-1971, zarządzanie publiczne, specjalizowała się w finansach, międzynarodowym biznesie i rozwoju). Posiada także stopień naukowy Uniwersytetu Colorado. Od 1964 do 1969 r. była asystentem ministra finansów. W latach 1972-1973 i 1977-1979 pełniła funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, a od 1979 do 1980 ministra finansów w rządzie prezydenta Williama Tolberta. W 1980 r. była prezesem Liberyjskiego Banku na Rzecz Rozwoju i Inwestycji. Podczas puczu w tym samym roku w Liberii została jedną z zaledwie 4 ministrów, którzy uniknęli śmierci, podczas gdy pozostałych 13 zostało zamordowanych lub zastrzelonych. Wspominała potem, że siedziała w celi z kilkunastoma kolegami, a strażnicy po kolei wyprowadzali ich na egzekucję. Wyciągnęli jej nawet sznurowadła z butów, by związać ręce któremuś ze skazańców. Potem uciekła do Kenii. Stanowisko rządowe straciła kolejny raz w 1985 r., kiedy to w kampanii wyborczej do Senatu skrytykowała reżim wojskowy; spędziła wówczas ponownie krótki czas w więzieniu (X.1985-VII.1986). Skazano ją wtedy na 10 lat więzienia, ale ostatecznie pozwolono opuścić kraj. Zmuszona do emigracji, pracowała w bankowości, m.in. afrykańskich strukturach Banku Światowego (gdzie odpowiadała za pożyczki) i Citibanku (w latach 1982-1985 była wiceprezesem afrykańskiego oddziału tego banku w Nairobi). W latach 1990-1994 była czołową postacią rządu Amos Sawyera na wygnaniu w USA. W okresie 1992-1997 była zastępczynią administratora oraz dyrektorem biura regionalnego ds. Afryki w UNDP (Programie Rozwoju Narodów Zjednoczonych) - w randze doradcy sekretarza generalnego ONZ. Powróciła do Liberii w 1997 r. i zaangażowała się w działalność polityczną. Stojąc na czele Partii Jedności (od 1997 r.) wspierała początkowo Charlesa Taylora przeciw prezydentowi Samuelowi Doe, a następnie działała w opozycji przeciwko Taylorowi. Rywalizowała z nim w wyborach prezydenckich (19.VII.1997 r.), uzyskując drugie miejsce i zaledwie 10 %-owe poparcie przy 75 % głosów na Taylora. W latach 1998-2003 ponownie przebywała na wygnaniu. Bojąc się o życie, znów wyjechała do Nowego Jorku, a potem do sąsiadującego z Liberią państwa Wybrzeża Kości Słoniowej. W 2003 r. ponownie kandydowała na urząd prezydenta Liberii - zdobyła największą liczbę głosów w pierwszej rundzie głosowania w "kolegium elektorskim" złożonym z trzech walczących partii. Ostatecznie tymczasowym prezydentem został ktoś inny. Przyczyniła się do ustąpienia Taylora 11.VIII.2003 i współpracowała z rządem tymczasowym. Ellen Johnson-Sirleaf została jedną z najpoważniejszych kandydatów na tymczasową głowę państwa, ale urząd ten objął biznesmen Gyude Bryant. W latach 2003-III.2004 pełniła funkcję przewodniczącej rządowej Komisji Reform. Stanęła do wyborów prezydenckich jesienią 2005, w I turze (11.X.2005 r.) zajęła drugie miejsce (19.8% głosów) za znanym piłkarzem George Weahem, ale w II turze (08.XI.2005 r.) odniosła zwycięstwo (59.4% głosów), stając się pierwszą kobietą - zwyciężczynią wyborów prezydenckich w Afryce. 23.XI.2005 r. Państwowa Komisja Wyborcza potwierdziła wyniki wyborów. 11.X.2011 r. ubiegała się o reelekcję. W ciągu swej ponad 30-letniej kariery sprawowała inne prestiżowe funkcje: wiceprezesa Citicorp, wiceprezesa Hong Kong Equator Bank (1986-1992). W 1999 r. była jedną z 7 osób wybraną przez Organizację Jedności Afrykańskiej do zbadania czystek etnicznych w Rwandzie. Obecnie jest przewodniczącą Instytutu Otwartego Społeczeństwa Afryki Zachodniej (OSIWA), który jest częścią Soros Foundation Network. Jest także zagraniczną doradczynią w Komisji Gospodarczej ONZ ds. Afryki, a także członkinią Komisji Doradczej w Modern Africa Growth and Investment Company (MAGIC). Oprócz tego jest jeszcze główną doradczynią oraz reprezentantką centralnej i zachodniej Afryki w Modern Africa Fund Managers (MAFM), która ma swoją siedzibę w Waszyngtonie w USA oraz w Johannesburgu w RPA. Przewodniczy Kormah Investment and Development Corporation (KODIC), firmie doradczej (w sprawach finansowych i zarządzania) zarejestrowanej w Liberii i na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Oprócz tego założyła w Liberii organizację pozarządową o nazwie Measuagoon. Reprezentowała Liberię w różnych międzynarodowych i regionalnych instytucjach finansowych, włączając Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy i Afrykański Bank Rozwoju. Jest członkinią-założycielką Międzynarodowego Instytutu na rzecz Politycznego Przywództwa Kobiet (International Institute for Women in Political Leadership). Na stanowisku prezydenta Liberii została zaprzysiężona 16.I.2005 r. Zapowiedziała, że co kobiety będą stanowić co najmniej 30% członków jej rządu. W jednym z wywiadów po wygranych wyborach pierwsza w historii Afryki pani prezydent powiedziała: "Mam nadzieję, że młode dziewczęta zobaczą we mnie model, który je zainspiruje". Jest członkinią Rady Kobiet-Światowych Przywódców, organizacji mającej swoją siedzibę w John F. Kennedy School of Government na Uniwersytecie Harvarda. Rada zamierza “zachęcać młode kobiety do starań o przywódcze role w rządach”.