Ruth
Sando Perry
Urodziła się 16.VII.1939 r. w wiosce Grand Cape Mount jako córka Marjon i AlHaji Semila Fahnbulleh. Jej rodzina należała do muzułmanów Vai, jednej z etnicznych grup w Liberii. Od 1822 Amerykańskie Towarzystwo Kolonizacyjne prowadziło tu akcję osiedlania wyzwolonych niewolników murzyńskich, głównie z USA (1822–92 osiedliło się ok. 16,4 tys. Murzynów amerykańskich, zwanych później Amerykano-Liberyjczykami i ok. 5,7 tys. niewolników afrykańskich uwolnionych przez flotę amerykańską i brytyjską, zw. Kongijczykami); w 1847 r. proklamowano niepodległą republikę Liberii (w 1857 przyłączył się do niej Maryland, założony w 1833 r.). Jako dziecko uczyła się o dziedzictwie Vai w Sande Society, tradycyjnej szkole dla młodzieży, uczęszczała także regularnie do szkoły. Później rodzice zapisali ją do katolickiej szkoły dla dziewcząt w Monrovii prowadzonej przez misjonarki. Jako młoda kobieta ukończyła Kolegium dla Nauczycieli na Uniwersytecie Liberii i pracowała przez jakiś czas jako nauczycielka w szkole podstawowej w Grand Cape Mount. Wyszła za mąż za McDonalda Perry, który później został sędzią i ustawodawcą. Mają 4 synów i 3 córki. Kiedy ostatnie z dzieci było w wieku szkolnym, Ruth wróciła do pracy do Chase Manhattan Bank w Monrovii w 1971 r. Nauczała także w Sande Society jako starsza. W banku awansowała na coraz bardziej odpowiedzialne stanowiska. Niestety, w 1985 r. straciła tę pracę, gdy Chase Manhattan Bank zamknął swoje przedstawicielstwo w Liberii na skutek tamtejszych wydarzeń politycznych. W tym roku zaczęło dochodzić tam do przemocy. Jej przyczyny tkwią w historii. Do końca XIX w. osadnicy toczyli walki ze stawiającą silny opór miejscową ludnością, którą po podboju pozbawiono wszelkich praw (powolny proces jej emancypacji rozpoczął się dopiero za prezydentury A. Barclaya w latach 1904–10). Ponad 100-letni (od 1878 r.) okres rządów Prawdziwej Partii Wigów i stabilizacji władzy (np. podczas prezydentury Tubmana i W. Tolberta w okresie 1971–80) został przerwany w 1980 r. przez wojskowy zamach stanu (śmierć poniósł prezydent Tolbert, władzę przejęła Ludowa Rada Ocalenia pod przywództwem sierżanta Samuela .K. Doe, który został szefem państwa i rządu). Od 1983 r. następowało stopniowe przywracanie rządów cywilnych: w 1985 r. w wyborach prezydenckich zwyciężył generał Doe. W tych samym roku Perry wygrała miejsce w Senacie z ramienia Partii Jedności (UP). Jako że w wyborach prezydenckich doszło do oszustw, przywódcy UP i innych partii zbojkotowali obrady Senatu w proteście przeciwko takim praktykom. Uważali, że rząd generała Doe jest nielegalny. Perry nie przyłączyła się do bojkotu i jako jedyna reprezentantka opozycji brała udział w posiedzeniach Senatu. Uważała, ze nie da się rozwiązać problemów poprzez pozostawanie na zewnątrz. Senatorem była do 1989 r. Wtedy to nastąpił okres trudności gospodarczych i ogromnej zależności od kapitałów zagranicznych. Pogłębiający się kryzys spowodował wzrost napięcia wewnętrznego i wybuch wojny domowej w XII.1989 r. Śmierć poniósł generał Doe, a o władzę w kraju walczyło kilka ugrupowań polityczno-wojskowyc. Do Liberii wysłano siły rozjemcze Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej, (ECOWAS). W kraju zapanował chaos polityczny. Podczas konferencji mediacyjnej w Bandżulu (Gambia) w 1990 r. utworzono rząd tymczasowy i powołano A. Sawyera na stanowisko tymczasowego prezydenta i szefa rządu. Oficjalne władze rezydowały w stolicy Liberii — Monrowii, ale większość kraju znajdowała się pod kontrolą partyzanckiego przywódcy — Charlesa Taylora, przywódcę Narodowego Frontu Patriotycznego Liberii (NPFL), a na zachodzie (z Sierra Leone) działała zwalczająca NPFL partyzancka organizacja ULIMO (Zjednoczony Ruch Wyzwolenia Liberii). W 1993 r. przedstawiciele 3 stron konfliktu podpisali porozumienie pokojowe, przewidujące okres przejściowy do czasu przeprowadzenia wyborów powszechnych i ustalające formy sprawowania władzy w tym okresie. Trwająca od 1989 wojna domowa zniszczyła znaczną część infrastruktury i niemal sparaliżowała gospodarkę, ok. połowa ludności straciła dach nad głową, ok. 150 tys. osób zginęło. Przywódcy 3 największych ugrupowań i dowódcy drobnych oddziałów zawierali kolejne porozumienia pokojowe, których nikt nie przestrzegał. Od 1993 r. w Liberii są obecne siły pokojowe ONZ, a od 1992 r. stacjonują tam siły rozjemcze ECOWAS, którym udało się 17.VIII.1996 doprowadzić do porozumienia między przywódcami zwalczających się ugrupowań. W tym czasie Ruth Perry założyła przedsiębiorstwo handlu detalicznego i działała w takich organizacjach jak: Kobieca Inicjatywa w Liberii, Kobiety w Akcji na rzecz Dobrej Woli i Stowarzyszenie Służb Społecznych, które działały na rzecz zakończenia konfliktu. 17.VIII.1996 r., na spotkaniu zachodnioafrykańskich głów państw w Abuja w Nigerii, postanowiono, że Ruth Perry zastąpi na stanowisku przewodniczącego Rady Państwa Wiltona Sankawulo i stanie na czele tymczasowego rządu. Jej zastępczynią została inna kobieta - Victoria Refell. Perry przyznała, że miała pewne obawy: "Nie domagałam się tej pracy, ale dobry Pan dokonał wyboru i będę modlić się, aby uzyskać porady" - powiedziała Detroit Free Press. Po ceremonii zaprzysiężenia 03.IX.1996 r. - podczas której była ubrana w tradycyjny strój afrykański - została pierwszą w historii Afryki kobietą mianowaną republikańską głową państwa. Wszystkie cztery strony konfliktu zgodziły się w porozumieniu pokojowym na Ruth Perry jako szefową tymczasowego rządu. Wierzono, że pod władzą kobiety kraj obierze właściwy kurs. Do jej priorytetów należało wprowadzenie w życie postanowień pokojowych, rozbrojenie i poprawa stanu gospodarki. Postanowiono rozpisać nowe wybory w V.1997 r. Od tego roku oficjalnie przestały istnieć organizacje militarne — wiele z nich przekształciło się w partie polityczne i wzięło udział w wyborach prezydenckich i parlamentarnych. Prezydentem i szefem rządu został Charles Taylor, przywódca powstałej w 1997 r. Narodowej Partii Patriotycznej, która uzyskała większość miejsc w obu izbach parlamentu. Pani Perry działa charytatywnie i jeździ z wykładami po całym świecie.