WŁADCZYNIE 4500-316

Puduhepa

Była córką Pentipşarri, kapłana bogini Isztar w mieście Lavazantiya w Kumanni. W 1275 r. p.n.e., po bitwie z Egipcjanami pod Kadesz, przybył tam Hattusilis, brat króla Hetytów Muwatalisa, asystujący mu w tej wyprawie. Po nierozstrzygniętej dla obu stron potyczce chciał złożyć zwyczajowe ofiary swej opiekuńczej bogini, Isztar. Tam, rzekomo według wskazówek bogini, pojął za żonę Puduhepę. W innej wersji tej historii Puduhepa jest nie tylko córką kapłana, ale także "kapłanką Isztar w mieście Lavazantiya". Znane są rodziny zaledwie dwóch hetyckich królowych: Puduhepy oraz Tavananny (III), trzeciej żony Şuppiluliumy l, która była córką króla Babilonu. Znane są imiona kilkorga dzieci Hattusilisa i Puduhepy: Tuthaliyi lV (najstarszego syna i następcy tronu), Nerikkaili (ożenił się z córką Bentesiny, króla Amurru) oraz córki Gaşşulaviyi (wyszła za mąż za Bentesinę i została królową Amurru).

Oprócz potomstwa Puduhepy i Hattusilisa III dokumenty wspominają także o istnieniu w pałacu innych dzieci króla. W jednym z dokumentów Puduhepa wspomina o dzieciach innych królewskich kobiet, które przyszły na świat z jej pomocą, i które wychowywała. Wspomina także, że uczyniła je "dowódcami w armii". Wydaje się, że Nerikkaili i Gaşşulaviy nie byli dziećmi Puduhepy, lecz poprzedniej żony swego ojca. Źródła pisane potwierdzają, że Puduhepa była matką dwóch córek wydanych za mąż za faraona egipskiego Ramzesa II oraz Tuthaliyi lV. Ok. 1246/1245 r. p.n.e. do Egiptu przybyła pierwsza hetycka księżniczka, którą Egipcjanie nazwali Maat-hor-neferure, a w 1239/1234 r. p.n.e. - druga. Żadna z nich nie została główną małżonką, lecz obie weszły w skład królewskiego haremu. Puduhepa osobiście angażowała się w aranżowanie królewskich małżeństw swych dzieci.

Panowanie królowej Puduhepy jest tak dobrze udokumentowane, że jest jasne, iż brała aktywny udział w sprawach państwa. Była zaangażowana w sprawy polityczne, prawne i religijne. Wielka szkoda, że nie zachował się oryginał słynnego Traktatu z Kadesz pod postacią srebrnej tablicy. Na jednej jej stronie znajdowała się pieczęć króla Hattusilisa III, a po drugiej - pieczęć królowej Puduhepy. 

Listy dotyczące małżeństw politycznych lub ich planów, między królestwem Hetytów a Egiptem, są szczególnie ważne, jeśli chodzi o ukazanie szczególnie ważnej roli, jaką odgrywała Puduhepa w sprawach dyplomatycznych. Puduhepa otrzymała 15 listów. Te które Ramzes II wysłał do Hattusilisa III, są identyczne z listami wysłanymi do Puduhepy, co świadczy o tym, że uważał, że jest równa królowi. W jednym z nich Ramzes nazywa królową hetycką "moją siostrą". Puduhepa prowadziła także korespondencję dyplomatyczną z główną żoną Ramzesa II, królową Nefertari, oraz jego matką, królową Tują. 

Puduhepa także sama wysyłała listy do Ramzesa II w sprawie politycznych małżeństw. To także świadczy o znaczącym i aktywnym zaangażowaniu Puduhepy w sprawy zagraniczne. Na równą pozycję króla i królowej hetyckiej w polityce zagranicznej wskazuje królewska korespondencja. Królowe używały swych osobistych pieczęci w celu ratyfikowania porozumień międzynarodowych, co świadczy o tym, że podejmowały te decyzje w swoim własnym imieniu. 

Królowa była najwyższą kapłanką, a król - najwyższym kapłanem. Pewne funkcje religijne wykonywali razem a inne - każde oddzielnie. Pod wpływem Puduhepy huryccy bogowie weszli w skład hetyckiego panteonu. Boginiami opiekuńczymi pary królewskiej były boginie związane z bitwą. Puduhepa prosiła o zdrowie dla męża boginię Lalvani, która była związana ze światem podziemnym. Sama Puduhepa jest autorką tekstów religijnych, opisujących m.in. rytuał oddawania czci bogini słońca Arinnie. Podczas nieobecności króla wykonywała jego funkcje religijne i sama wydawała dokumenty prawne. Kilka interesujących dokumentów pokazuje, że Puduhepa miała także polityczny wpływ na małe wasalne państwa zależne od królestwa Hetytów. Podczas panowania Ramzesa II król Niqmadu II z Ugarit, miasta-państwa podległego Hetytom, zawarł traktat pokojowy z Egiptem na żądanie potężnej królowej Puduhepy.

Puduhepa rządziła wraz z mężem w latach 1264/1263-1234/1233 p.n.e., a po jego śmierci sprawowała regencję w imieniu syna. Nie wiadomo, kiedy zmarła.