⁸Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EESC) - Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EESC) powstał w 1957 roku na mocy Traktatu Rzymskiego, zajmując ważne miejsce w procesie decyzyjnym Wspólnoty jako forum dla tych, którzy odgrywają aktywną rolę w życiu gospodarczym i społecznym. Kolejne akty prawne, jak jednolity Akt Europejski z 1986 roku, Traktat z Maastricht z 1992 roku i Traktat Amsterdamski z 1997 roku potwierdziły i rozszerzyły rolę Komitetu, jako ciała konsultacyjnego i doradczego dla Komisji Europejskiej i Rady oraz Parlamentu Europejskiego. Komitet składa się z 222 członków wybieranych co cztery lata spośród organizacji społecznych w Państwach Członkowskich, reprezentujących trzy grupy interesów: pracodawców, związki zawodowe i tzw. interesy różne (rolnicy, rzemieślnicy, konsumenci, ekolodzy, wolne zawody itp.). Po 24 reprezentantów mają Niemcy, Francja, Włochy i Wielka Brytania, 21 przedstawicieli ma Hiszpania, po 12 - Belgia, Grecja, Holandia, Portugalia, Austria i Szwecja, po 9 - Dania, Irlandia i Finlandia i 6 osób reprezentuje Luksemburg. Pracują oni w sześciu sekcjach, które odpowiadają obszarom działań Komisji Europejskiej w zakresie unii walutowej i gospodarczej, spójności społecznej, jednolitego rynku, produkcji i konsumpcji, transportu, energii, infrastruktury i społeczeństwa informacyjnego, zatrudnienia, spraw społecznych i obywatelskich, rolnictwa, obszarów wiejskich i środowiska, oraz stosunków zewnętrznych. Swoją rolę doradczą Komitet głównie realizuje poprzez przygotowywanie opinii w sprawach będących przedmiotem prac Komisji Europejskiej, Rady i Parlamentu. Opinia przygotowywana jest przez "sprawozdawcę" i 12 przedstawicieli z trzech grup, a często w pracach takiej grupy studyjnej biorą także udział niezależni eksperci spoza Komitetu. Opinia jest przyjmowana zwykłą większością głosów na sesji plenarnej Komitetu; sesje odbywają się co miesiąc. Po przyjęciu zostaje wysłana do instytucji, na wniosek której była przygotowywana tzn. do Komisji, Rady lub Parlamentu i publikowana w dzienniku urzędowym Unii Europejskiej. Struktura Komitetu (trzy grupy) pozwala na prowadzenie dialogu nie tylko pomiędzy pracodawcami i pracownikami, którzy są tradycyjnymi partnerami społecznymi, ale włącza do niego pozostałe grupy społeczne, co pozwala na osiągnięcie szerokiego konsensusu a procesy decyzyjne czyni bardziej demokratycznymi i przejrzystymi. Często mówi się, że Komitet jest pomostem pomiędzy instytucjami unijnymi a społeczeństwem obywatelskim. Organizacje społeczne reprezentowane w Komitecie są kanałem przepływu informacji do opinii publicznej na temat korzystnych i niekorzystnych skutków polityki unijnej dla przeciętnego obywatela. Od 1993 roku Komitet pełni rolę obserwatora Jednolitego Rynku. Wśród priorytetów w pracy Komitetu na pierwszym miejscu znajdują się sprawy rynku pracy. Przygotowano na ten temat kilka opinii, zwracając szczególną uwagę na sytuację bezrobotnych. Drugim tematem, któremu poświecono wiele uwagi są zmiany zachodzące w społeczeństwie europejskim i tworzenie się nowego modelu społecznego. W ostatnim czasie wiele dyskusji poświęcono rozszerzeniu Unii o nowych członków i konsekwencjom rozszerzenia zarówno dla Państw Członkowskich jak i krajów kandydackich, oraz przyszłości nowej Europy i pracom Konwentu. Komitet uczestniczy w pracach Konwentu jako obserwator. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny utrzymuje stałe kontakty z i krajowymi komitetami i radami ekonomiczno-społecznymi m.in. poprzez stałą wymianę informacji oraz coroczne spotkania dyskusyjne. Równie stałe kontakty są utrzymywane grupami interesów z państw nie będących członkami Unii, np. krajami basenu Morza Śródziemnego, EFTA, Ameryką Łacińską.

⁹Narodowa Rada Tubylcza - rada doradzająca rządowi Australii w sprawach Aborygenów.

¹⁰Pitcairn - terytorium zamorskie Wielkiej Brytanii. Pitcairn jest kolonią Wielkiej Brytanii, zarządzaną przez gubernatora, którego funkcję pełni Wysoki Komisarz do spraw Pitcairn rezydujący w Wellington w Nowej Zelandii. Lokalnym organem władzy jest 10-osobowa Rada Wyspy (parlament). Czterech członków Rady wybieranych jest w wyborach powszechnych, dwóch kolejnych wskazują członkowie wybrani, jeden nominowany jest przez gubernatora. W skład Rady wchodzi jeszcze dwóch członków-doradców (jeden nominowany przez gubernatora, jeden przez wybranych członków) oraz sekretarz. Osoba, która w wyborach zdobyła najwięcej głosów zostaje burmistrzem Adamstown i przewodniczącym Rady Wyspy. Wybory odbywają się co roku (w grudniu), ale burmistrz pełni swą kadencję przez trzy lata.

¹¹Rada Społeczno-Gospodarcza [ECOSOC, Economic and Social Council ] - Rada Społeczno-Gospodarcza [ECOSOC] jest międzyrządowym organem ONZ ustanowionym przez Kartę Narodów Zjednoczonych. Składa się z 54 członków wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne NZ na trzy lata, z tym że co roku zmienia się 1/3 składu. ECOSOC jest podstawowym organem koordynującym działalność wielu wyspecjalizowanych agencji i programów ONZ, rządowych i pozarządowych organizacji, państw. Jej funkcje i zadania zostały określone w Karcie NZ. Realizuje je poprzez opracowywanie różnych dokumentów, organizowanie konferencji, formułowanie zaleceń dla państw, innych organów ONZ. Wśród zadań postawionych przed ECOSOC jest również ochrona praw człowieka. Działając na rzecz popierania i ochrony praw człowieka Rada współpracuje z ILP, UNESCO, UNICEF, UNCHR, UNEP, FAO. Ponad to może ona powoływać organy pomocnicze w postaci komitetów i komisji, jak: Komisja Praw Człowieka, Komisja ds. statusu Kobiet.

¹²Zgromadzenie Samów w Norwegii [Sámediggi] - w latach 80. powstał Komitet Praw Narodu Samów oraz Komitet Kultury Samów. W oparciu o propozycję wysuniętą przez Komitet Praw Narodu Samów w 1987 roku przyjęto ustawę o utworzeniu Sámediggi (parlamentu narodu Samów) oraz ustawę regulującą inne sprawy związane z ich statusem prawnym (Ustawa o Samach). Pierwsze wybory do Sámediggi odbyły się razem z wyborami do norweskiego parlamentu we wrześniu 1989 roku, a pierwsze posiedzenie zgromadzenia Samów oficjalnie otworzył król Olaf, dnia 7 października tego roku. W 2000 roku Storting ustanowił fundusz dla ludności Samów z kapitałem w wysokości 75 milionów koron norweskich (NOK). Zwroty z tego funduszu mają być przeznaczone na różne działania, które mają zapewnić silniejszą pozycję językowi i kulturze Samów, a także być  zbiorczą kompensacją za szkody i niesprawiedliwość, które spotkały naród Samów w wyniku  wcześniejszej polityki norwegizacji. Funduszem tym administruje Sámediggi. W 2004 roku rząd przeznaczył około 542 miliony koron norweskich (NOK) na potrzeby specjalnych środków na rzecz Samów. Z tej kwoty, 227 milionami NOK ma zarządzać Sámediggi. Sámediggi,  w kwestii polityki wobec Samów, służy rządowi za główne źródło danych oraz dialogu. Sámediggi przejął także odpowiedzialność za zadania administracyjne i wprowadzanie w życie  poszczególnych rozwiązań politycznych. Celem rządu jest dalsze przyznanie Sámediggi  większej władzy w kwestiach szczególnie ważnych dla ludności Samów. Zgromadzeniu Sámediggi powierzono już odpowiedzialność za rozdzielanie dotacji na rzecz organizacji Samów oraz za inicjatywy kulturowe, gospodarcze i językowe. Ponadto, różne ministerstwa przekazały temu zgromadzeniu liczne zadania o specjalnym znaczeniu dla Samów. Zgodnie z postanowieniami Ustawy o Samach, Sámediggi ma większą autonomię i władzę w rozwiązywaniu tych kwestii.

¹³Folktinget (Zgromadzenie Szwedzkie) - organ współpracy politycznej działający na rzecz szwedzkojęzycznej ludności w Finlandii. Co cztery lata jego członkowie są wybierani w oparciu o wyniki wyborów municypalnych. Dziś w jego skład wchodzą przedstawiciele: Szwedzkiej Partii Ludowej, fińskich socjaldemokratów, Sojuszu Lewicowego, Ligi Zielonych, chadeków, Partii Centrum, Narodowej Partii Koalicyjnej i Zgromadzenia Ustawodawczego Wysp Alandzkich.

¹⁴Parlament Samów w Szwecji - Samowie szwedzcy od 1993 r. mają co prawda własny parlament Sametinget, ale podlegający rządowi i pozbawiony możliwości decydowania o budżecie.

¹⁵Indiański Parlament Ameryk (Parlamento Indígena en América) - powstał w 1988 r. Jest instytucją broniącą praw Indian obu Ameryk, debatującą nad ich problemami i proponującą sposoby ich rozwiązywania. W jego skład wchodzą indiańscy ustawodawcy i ustawodawczynie z Argentyny, Boliwii, Brazylii, Kanady, Chile, Kolumbii, Kostaryki, Ekwadoru, Salwadoru, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Gwatemali, Hondurasu, Meksyku, Nikaragui, Panamy, Paragwaju, Peru, Urugwaju i Wenezueli.

¹⁶Międzynarodowy Parlament do Spraw Bezpieczeństwa i Pokoju - istnieje od 1975 r. przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zrzesza 139 krajów. 25.V.1979 r. został uznany przez ONZ za suwerenny, pozarządowy i dyplomatyczny organ. Zajmuje się sponsorowaniem projektów dotyczących bezpieczeństwa i pokoju.

¹⁷ Parlament Amazoński - stała organizacja utworzona 18.IV.1969 r. w Limie w Peru z inicjatywy peruwiańskiej Izby Deputowanych. Jego siedziba znajduje się w Caracas w Wenezueli. Współpracuje blisko z strukturą utworzoną przez Traktat Współpracy Amazońskiej. Jest stałym ciałem ustawodawczym polityczną i parlamentarną wymianę w dorzeczu Amazonki. Jego członkami są: Boliwia, Brazylia, Kolumbia, Ekwador, Gujana, Peru, Surinam i Wenezuela.

¹⁸ Wyspy Alandzkie - archipelag wysp politycznie należący do Finlandii, stanowiący jednak osobny podmiot z szeroką autonomią położony na Morzu Bałtyckim u wejścia do Zatoki Botnickiej. Status wysp jest gwarantowany międzynarodowo, ostatnio przez traktat akcesyjny do Unii Europejskiej. Wyspy zostały zasiedlone we wczesnym średniowieczu przez Szwedów. Do 1809 r. wchodziły w skład Finlandii, należącej do Szwecji. Po wojnie szwedzko-rosyjskiej w latach 1808-1809 przyznane Rosji na mocy traktatu w Hamina. Podczas wojny krymskiej zajęte 1854-1855 przez flotę brytyjsko-francuską. W 1856 r. zostały objęte nakazem demilitaryzacji. 06.XII.1917 Wyspy weszły w skład niepodległej Finlandii, wbrew protestom i petycjom mieszkańców. W 1921 r. w Genewie Liga Narodów zadecydowała o pozostawieniu Alandów w granicach Finlandii, przyznając im jednak znaczną autonomię. Jej prawa zapisane są w Akcie Autonomii Wysp Alandzkich, który w obecnej formie obowiązuje od 1993 roku. Określa on m.in. kompetencje alandzkiego parlamentu. Od 1922 r. Wyspy Alandzkie mają własny parlament i samorząd, potwierdzone 1951 przez Finlandię. Od 1955 r. reprezentowane są w Radzie Nordyckiej, od 1984 r. w Nordyckiej Radzie Ministrów. Parlament (lagtinget) składa się z 30 członków, wybieranych na czteroletnią kadencję. Oprócz prac ustawodawczych uchwala także budżet oraz wybiera rząd. Rząd (landskapsregering) składa się z sześciu ministrów, których reprezentuje premier (lantråd). Alandy posiadają jedno miejsce w fińskim parlamencie, które zajmuje riksdagsman, natomiast reprezentantem rządu fińskiego na Alandach jest landshövding. Wyspy Alandzkie posiadają autonomię w zarządzaniu następującymi dziedzinami administracji państwowej: oświata, kultura, ochrona zabytków, opieka zdrowotna, ochrona środowiska, transport, komunikacja, policja, poczta, prasa, radio i telewizja. Dziedziny zarządzane centralnie przez państwo fińskie to: polityka zagraniczna, prawo i sądownictwo, handel i finanse. Podatki odprowadzane są do państwowego urzędu skarbowego w Helsinkach, natomiast dotacje rządu fińskiego dla Wysp Alandzkich wynoszą 0,48% dochodu narodowego, proporcjonalnie do liczby ludności zamieszkującej archipelag. W sprawach umów międzynarodowych dotyczących Wysp Alandzkich potrzebna jest zgoda ich przedstawicieli (co miało miejsce m.in. przed przystąpieniem Finlandii do Unii Europejskiej). Podobnie prawa autonomii Wysp Alandzkich nie mogą być jednostronnie zmieniane lub weryfikowane przez parlament fiński bez porozumienia z samorządem alandzkim. Alandy od 1954 r. mają własną flagę. Jest to szwedzki żółty krzyż na niebieskim tle z wpisanym w nim drugim, mniejszym, w kolorze czerwonym. Flaga wywieszana jest oficjalnie kilkanaście razy w roku, w tych samych dniach co w Finlandii. Ponadto 30 marca (Dzień Demilitaryzacji Alandów), w ostatnią niedzielę kwietnia (Dzień Flagi Alandzkiej) oraz 9 czerwca (Dzień Autonomii), na pamiątkę pierwszego posiedzenia rządu 9 czerwca 1922 Godło Wysp Alandzkich przedstawia złotego jelenia na niebieskim tle, które to kolory symbolizują alandzki oficjalny kwiat gullvivan.

¹⁹ Parlament Andyjski - został powołany 25.X.1979 r. na spotkaniu w Boliwii przedstawicieli parlamentów: Boliwii, Ekwadoru, Kolumbii, Peru i Wenezueli. Doszło do podpisania Traktatu Konstytucyjnego Parlamentu Andyjskiego, który mówił że nadrzędnym celem Parlamentu jest działanie na rzecz integracji narodów i państw andyjskich oraz wcielanie w życie porozumienia z Kartageny, tworzące pakt andyjski . Sygnatariusze opowiadali się za wolnością, sprawiedliwością społeczną, demokracją, przestrzeganiem praw człowieka i promowaniem integracji andyjskiej. Parlament Andyjski składa się z przedstawicieli wybieranych przez parlamenty narodowe. Na czele stoi wybierany przewodniczący/a, czterech/czworo wiceprzewodniczących i sekretarz generalny. Siedem komisji stałych pracuje stale między sesjami. 30.VIII.1980 r. podpisano umowę ustanawiającą siedzibę Parlamentu Andyjskiego w Bogocie. Na sesji w Quito w 1989 r. uchwalono rezolucje dotyczące: przyspieszenia prac nad podwójnym lub zbiorowym obywatelstwem, integracji Chile z Paktem Andyjskim, współpracy z Paktem Amazońskim i ALADI, rozwiązanie problemu zadłużenia oraz uznanie walki z biedą i ubóstwem jako obowiązek polityczny. Parlament Andyjski utworzył Zgromadzenie Regionalne Kolumbijsko – Wenezuelskie w celu rozwiązywania problemów granicznych. Andyjska Rada Prezydencka i najwyższa władza Wspólnoty Andyjskiej w 1997 r. zwiększyły znaczenia uprawnienia Parlamentu Andyjskiego.