Olga
Olga urodziła się około 888 r.
na ziemi pskowskiej w północnej Rusi. Wśród badaczy istniej kilka domysłów
co do dokładnego miejsca jej narodzin. Niektórzy mówią o Izborsku, inni o
wsi Wybutie koło Pskowa, jeszcze inni o miejscu, w którym w przyszłości miał
powstać sam Psków. Faktem pozostaje, że w 903 r. rządzący tymi ziemiami książę
Oleg wybrał ją na żonę dla swojego syna Igora. Przyszła władczyni miała wówczas
przypuszczalnie około 15 lat. Dzięki swej urodzie, mądrości, miłosierdziu
i sprawiedliwości małżonka księcia Igora cieszyła się wśród ludu wielkim
szacunkiem. Po jego śmierci w 945 r., z uwagi na niepełnoletność
syna Światosława (miał wówczas trzy lata), sprawowała za niego rządy.
Najpierw, zgodnie z pogańskim zwyczajem, pomściła na Drzewianach śmierć męża,
następnie zaprowadziła porządek w Nowgorodzie, po czym powróciła do Kijowa.
Władzę regencyjną sprawowała przez 20 lat. Gdy Światosław dojrzał do
samodzielnego sprawowania władzy księżna Olga oddała mu ster państwa, a
sama zajęła się głównie działalnością dobroczynną. Księżna
Olga, jako pierwszy wiarygodnie poświadczony władca ruski, przyjęła Chrześcijaństwo.
Będąc już w podeszłym wieku, poznała podstawy wiary chrześcijańskiej,
uwierzyła w Chrystusa i została ochrzczona. Wydarzenie to różne źródła
datują na lata między 954 i 959 r. Najbardziej wiarygodną datą tego
wydarzenia wydaje się być rok 957, a miejscem Konstantynopol. Jedna z
hipotez mówi, że już jadąc do stolicy Bizancjum w 957 r. księżna mogła być
już ochrzczona (w 954 lub 955 r.) w Kijowie, a że sama ta wizyta miała głównie
charakter handlowy, a nie religijny. Inna, że do chrztu miało dojść podczas
jej następnej wyprawy do Konstantynopola, która miała miejsce pod koniec 959
r., po śmierci Konstantyna VII, za panowania jego syna Romanosa II. W tym
czasie bizantyjskim planom podbicia Krety prawdopodobnie towarzyszyły rozmowy
dyplomatyczne mające na celu uzyskanie pomocy ruskich żołnierzy najemnych.
Najwięcej uczonych skłania się ku tezie, że chrzest księżnej Olgi miał
miejsce w Konstantynopolu w 957 r. Znana pod pogańskim imieniem Elga księżna
miała wówczas zostać ochrzczona w obrządku wschodnim przez samego patriarchę
i przyjąć imię Heleny, prawdopodobnie na cześć cesarzowej Heleny, małżonki
cesarza Konstantyna VII. Ruski kronikarz pisze nawet, że cesarza Konstantyna
tak urzekło piękno i inteligencja Olgi, że powziął plan poślubienia jej
(choć sam miał żonę, a księżna miała ponad 50 lat). Ta jednak rozważnie
zwróciła mu wagę, że jako jego córka chrzestna pozostaje z cesarzem w
pokrewieństwie duchowym, co zgodnie z chrześcijańskimi zasadami nie pozwala
na zawarcie małżeństwa. Z licznymi prezentami od cesarza księżna powróciła
do Kijowa. Po powrocie do ojczyzny księżna zajęła się szerzeniem nowej
wiary wśród swych poddanych. Ubolewała jednak nad tym, iż Światosław
powrócił do pogaństwa. Bezradnie patrząc na to, błagała Boga o jego
nawrócenie. Wnuk księżnej Olgi - przyszły św. wielki książę Włodzimierz,
właśnie od swej babki po raz pierwszy usłyszał o Chrystusie. Świętej
przypisuje się m.in. wybudowanie drewnianej cerkwi Świętej Zofii Mądrości
Bożej w Kijowie, cerkwi Świętej Trójcy w Pskowie oraz cerkwi św. Mikołaja
na mogile chrześcijańskiego księcia Askolda.