Maria z Antiochii
Urodziła się w 1145 r. jako najstarsza córka księżnej Konstancji z Antiochii i Rajmunda z Poitiers. 24.XII.1161 r. wyszła za mąż za cesarza bizantyńskiego Manuela I Komnenosa. Była jego drugą żoną. 10.IX.1167 r. urodziła Aleksego II Komnenosa, następcę tronu. Odegrała pewną rolę w polityce i dyplomacji Konstantynopola. Francuski był jej językiem ojczystym i zauważyła, że cesarski tłumacz Aaron Isakios w tajemnicy radzi zachodnim Europejczykom, by nie płacili zbyt wiele na rzecz cesarza. Cesarzowa doniosła o tym mężowi i nieszczęsny tłumacz został oślepiony. Cesarz Manuel zmarł 24.IX.1180 r. Maria została wtedy mniszką o imieniu Ksenia (obca). Została regentką Cesarstwa Bizantyńskiego w imieniu swego syna. Kontynuowała prozachodnią politykę swego zmarłego męża. Bardzo wpływową postacią na jej dworze był protosebastos i protovestiarios Aleksy. Plotkowano nawet o tym, że jest kochankiem cesarzowej. Maria nie była lubiana z tego powodu, że uważano ją za "łacinniczkę". Faworyzowała włoskich kupców. Jej regencję powszechnie uważano za niekompetentną. To niezadowolenia wykorzystała jej pasierbica Maria Porfirogenetka i przyszły cesarz Andronik I. Cesarzówna być może uważała, że to ona, jako najstarsze dziecko cesarza Manuela, jest prawowitą następczynią tronu. Z swym małżonkiem zaczęła spiskować przeciwko regentce. Po swej stronie mieli patriarchę, a świątynia Mądrości Bożej stała się centrum ich działań. Patriarcha został aresztowany przez siły cesarzowej. Doprowadziło to do otwartej wojny na ulicach Konstantynopola. 02.III.1180 r. Porfirogenetka została żoną Reniera z Montferratu. W tym samym dniu Aleksy II poślubił Annę-Agnieszkę Sabaudzką. W II.1181 r. spiskowcy usiłowali zamordować protosebastosa. Intryga wyszła jednak na jaw i jej uczestnicy zostali uwięzieni. Maria Porfirogenetka w 1182 r. zaprosiła do Konstantynopola Andronika I Komnenosa, kuzyna swego ojca. Ten sprowokował masakrę "łacinników" w tym mieście dokonaną rękami Greków. Po zdobyciu miasta otruł w VII.1182 r. Porfirogenetkę i jej męża. Odsunięta od władzy cesarzowa-regentka została umieszczona w klasztorze Świętego Diomedesa lub w pobliskim więzieniu. Bezskutecznie usiłowała wezwać na pomoc swego szwagra, króla Węgier Belę III. Została uduszona 27.VIII.1182 r. przez hetaireiarcha Konstantyna Tripsychosa i eunucha Pterygeonitesa. Pochowano ją w nieoznakowanym grobie na pobliskiej plaży.
Źródła:
1. Wikipedia,
2. red. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków 2005.