PREMIERZY

KOBIETY-PREMIERZY TERYTORIÓW ZEWNĘTRZNYCH

Na stronie tej znajdują się sylwetki kobiet-szefowych władzy wykonawczej na terytoriach posiadających różny stopień autonomii.

1 Antyle Holenderskie - terytorium autonomiczne Królestwa Holandii; ustrój określała Karta Królestwa Holandii z 1954; monarchę holenderskiego reprezentował mianowany przezeń gubernator, który powoływał Radę Ministrów i działał we współpracy z nią; za politykę zagraniczną i obronę był odpowiedzialny rząd Holandii; władza ustawodawcza (w sprawach wewnętrznych) należała do 1-izbowego parlamentu (Stany Antyli Holenderskich), wybieranego w wyborach powszechnych i bezpośrednich na 4 lata; władzę wykonawczą sprawowała odpowiedzialna przed parlamentem Rada Ministrów, z premierem na czele. W wyniku referendum przeprowadzonego na poszczególnych wyspach wchodzących w skład terytorium, 01.VII.2007 r. Antyle Holenderskie miały rozpaść się na 5 osobnych terytoriów. Jednak w wyniku decyzji z XI.2006 r. postanowiono odroczyć ten proces, wyznaczając nową datę na 15.XII.2008 r. Jednak i ta data nie została dotrzymana, a przyszły status wysp został określony 30.IX.2009 r. Ostatecznie Antyle Holenderskie przestały istnieć 10.X.2010 r. Po ich podziale wyspy Curaçao i Sint Maarten uzyskały status kraju stowarzyszonego z Holandią w ramach Królestwa Niderlandów (samorządnego kraju członkowskiego Królestwa Niderlandów). Wyspy Bonaire, Saba i Sint Eustatius stały się holenderskimi "gminami zamorskimi", które będą mogły zostać włączone, jeśli sobie tego zażyczą, do Unii Europejskiej jako jej regiony peryferyjne.

² Nowa Kaledonia - terytorium zamorskie Francji.  Przedstawiony w 1984 przez prezydenta Francoisa Mitteranda plan zakładał przyznanie Nowej Kaledonii autonomii i wyznaczał termin referendum, dotyczącego pełnej niepodległości, na 1989. Do realizacji planu nie doszło, kraj ogarnęła fala strajków i zamieszek. Sytuację ustabilizowała dopiero francuska interwencja wojskowa. Referendum w sprawie niepodległości Nowej Kaledonii, jakie przeprowadzono w 1987, zbojkotowali Kanakowie. W wyniku głosowania Nowa Kaledonia pozostała częścią Francji, jednocześnie na 1998 wyznaczono termin kolejnego referendum w sprawie niepodległości kraju. Odbyło się ono 8 XI 1998 r., mieszkańcy wyspy opowiedzieli się za przyjęciem porozumienia z rządem francuskim podpisanego w V 1998 przez premiera Francji Lionela Jospin i miejscowe partie. Na podstawie tego porozumienia z rządem francuskim Nowa Kaledonia ma własny, specjalny status w ustroju Francji. Formalnie wciąż jest francuskim terytorium zależnym, władze w Paryżu stopniowo przyznają jednak władzom lokalnym coraz szerszą autonomię. Po zakończeniu okresu przejściowego (między rokiem 2013 a 2018), odbędzie się referendum w sprawie pełnej niezależności. Obecnie Nowa Kaledonia posiada własny parlament (Kongres) złożony z 54 członków wybieranych w głosowaniu proporcjonalnym na pięcioletnią kadencję. Parlament wybiera kolegialny rząd, dbając by tworzyły go wszystkie największe ugrupowania. Na system polityczny Nowej Kaledonii składają się również komisje doradcze: ekonomiczna i społeczna oraz komisja zachowania tradycji. Terytorium Nowej Kaledonii podzielone jest na trzy prowincje; każda posiada własny sejmik i lokalny rząd. W parlamencie francuskim Nową Kaledonię reprezentuje dwóch deputowanych do izby niższej oraz senator. Porozumienie z V.1998 r. przewidywało także nadanie mieszkańcom wyspy obywatelstwa nowokaledońskiego.

³ Pitcairn - terytorium zamorskie Wielkiej Brytanii. Pitcairn jest kolonią Wielkiej Brytanii, zarządzaną przez gubernatora, którego funkcję pełni Wysoki Komisarz do spraw Pitcairn rezydujący w Wellington w Nowej Zelandii. Lokalnym organem władzy jest 10-osobowa Rada Wyspy (parlament). Czterech członków Rady wybieranych jest w wyborach powszechnych, dwóch kolejnych wskazują członkowie wybrani, jeden nominowany jest przez gubernatora. W skład Rady wchodzi jeszcze dwóch członków-doradców (jeden nominowany przez gubernatora, jeden przez wybranych członków) oraz sekretarz. Osoba, która w wyborach zdobyła najwięcej głosów zostaje burmistrzem Adamstown i przewodniczącym Rady Wyspy. Wybory odbywają się co roku (w grudniu), ale burmistrz pełni swą kadencję przez trzy lata.

4 Wyspy Owcze - stanowią terytorium autonomiczne Danii. Wyspy posiadają własny 32-osobowy parlament – Løgtingið i odpowiedzialny przed nim rząd – Landsstýrið, a także dwóch deputowanych w parlamencie duńskim. W kompetencji rządu duńskiego leży prowadzenie polityki zagranicznej, obronnej i konstytucyjnej Wysp. Reprezentantem Danii na Wyspach Owczych jest wysoki komisarz. Wyspy Owcze są członkiem Rady Nordyckiej. Wyspy Owcze de facto uczestniczą w formułowaniu tych aspektów duńskiej polityki zagranicznej, które ich dotyczą.

⁵ Wyspy Alandzkie - archipelag wysp politycznie należący do Finlandii, stanowiący jednak osobny podmiot z szeroką autonomią położony na Morzu Bałtyckim u wejścia do Zatoki Botnickiej. Status wysp jest gwarantowany międzynarodowo, ostatnio przez traktat akcesyjny do Unii Europejskiej. Wyspy zostały zasiedlone we wczesnym średniowieczu przez Szwedów. Do 1809 r. wchodziły w skład Finlandii, należącej do Szwecji. Po wojnie szwedzko-rosyjskiej w latach 1808-1809 przyznane Rosji na mocy traktatu w Hamina. Podczas wojny krymskiej zajęte 1854-1855 przez flotę brytyjsko-francuską. W 1856 r. zostały objęte nakazem demilitaryzacji. 06.XII.1917 Wyspy weszły w skład niepodległej Finlandii, wbrew protestom i petycjom mieszkańców. W 1921 r. w Genewie Liga Narodów zadecydowała o pozostawieniu Alandów w granicach Finlandii, przyznając im jednak znaczną autonomię. Jej prawa zapisane są w Akcie Autonomii Wysp Alandzkich, który w obecnej formie obowiązuje od 1993 roku. Określa on m.in. kompetencje alandzkiego parlamentu. Od 1922 r. Wyspy Alandzkie mają własny parlament i samorząd, potwierdzone 1951 przez Finlandię. Od 1955 r. reprezentowane są w Radzie Nordyckiej, od 1984 r. w Nordyckiej Radzie Ministrów. Parlament (lagtinget) składa się z 30 członków, wybieranych na czteroletnią kadencję. Oprócz prac ustawodawczych uchwala także budżet oraz wybiera rząd. Rząd (landskapsregering) składa się z sześciu ministrów, których reprezentuje premier (lantråd). Alandy posiadają jedno miejsce w fińskim parlamencie, które zajmuje riksdagsman, natomiast reprezentantem rządu fińskiego na Alandach jest landshövding. Wyspy Alandzkie posiadają autonomię w zarządzaniu następującymi dziedzinami administracji państwowej: oświata, kultura, ochrona zabytków, opieka zdrowotna, ochrona środowiska, transport, komunikacja, policja, poczta, prasa, radio i telewizja. Dziedziny zarządzane centralnie przez państwo fińskie to: polityka zagraniczna, prawo i sądownictwo, handel i finanse. Podatki odprowadzane są do państwowego urzędu skarbowego w Helsinkach, natomiast dotacje rządu fińskiego dla Wysp Alandzkich wynoszą 0,48% dochodu narodowego, proporcjonalnie do liczby ludności zamieszkującej archipelag. W sprawach umów międzynarodowych dotyczących Wysp Alandzkich potrzebna jest zgoda ich przedstawicieli (co miało miejsce m.in. przed przystąpieniem Finlandii do Unii Europejskiej). Podobnie prawa autonomii Wysp Alandzkich nie mogą być jednostronnie zmieniane lub weryfikowane przez parlament fiński bez porozumienia z samorządem alandzkim. Alandy od 1954 r. mają własną flagę. Jest to szwedzki żółty krzyż na niebieskim tle z wpisanym w nim drugim, mniejszym, w kolorze czerwonym. Flaga wywieszana jest oficjalnie kilkanaście razy w roku, w tych samych dniach co w Finlandii. Ponadto 30 marca (Dzień Demilitaryzacji Alandów), w ostatnią niedzielę kwietnia (Dzień Flagi Alandzkiej) oraz 9 czerwca (Dzień Autonomii), na pamiątkę pierwszego posiedzenia rządu 9 czerwca 1922 Godło Wysp Alandzkich przedstawia złotego jelenia na niebieskim tle, które to kolory symbolizują alandzki oficjalny kwiat gullvivan.

⁶ Saint-Martin - jest terytorium zależnym Francji leżącym w Małych Antylach zajmującym północną część wyspy o tej samej nazwie oraz kilka mniejszych wysepek. Stolicą Saint-Martin jest miasto Marigot (5,7 tys. mieszkańców). Terytorium zostało utworzone 22.II.2007 r., a do tego czasu było jedną z jednostek administracyjnych wchodzących w skład Gwadelupy. Jako część Gwadelupy, będącej regionem zamorskim Francji, Saint-Martin wchodziło w skład Unii Europejskiej. Administracyjnie Saint-Martin stanowi jedną gminę (commune de Saint-Martin), która w czasach przynależności do Gwadelupy wchodziła w skład okręgu Saint-Martin i Saint-Barthélemy (Arrondissement de Saint-Martin-Saint-Barthélemy). W referendum, które odbyło się 07.XII.2003 r., 76,17% głosujących opowiedziało się za odłączeniem Saint-Martin od Gwadelupy i utworzeniem osobnego terytorium zależnego. Zgodnie z ustawą przyjętą przez francuski parlament 07.II.2007 r., która weszła w życie 22.II.2007 r., Saint-Martin jest wspólnotą (zbiorowością) zamorską (collectivité d'outremer) (taki sam status jednocześnie uzyskała inna wyspa wchodząca do 2007 w skład Gwadelupy - Saint-Barthélemy). Saint-Martin, podobnie jak Gwadelupa, pozostaje w składzie Unii Europejskiej.

⁷ Sint Maarten - kraj stowarzyszony z Holandią w ramach Królestwa Niderlandów (samorządny kraj członkowski Królestwa Niderlandów), wchodzący w skład Małych Antyli i zajmujący południową część wyspy o tej samej nazwie. Monarchę holenderskiego reprezentuje mianowany przez niego (na 6-letnią kadencję) gubernator, który powołuje radę ministrów i działa we współpracy z nią. Za politykę zagraniczną i obronę jest odpowiedzialny rząd holenderski. Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu (15-osobowe Stany Sint Maarten), wybieranego w wyborach powszechnych na 4 lata. Władzę wykonawczą sprawuje odpowiedzialna przed parlamentem rada ministrów, z premierem na czele. Interesy Sint Maarten reprezentuje w rządzie Holandii minister pełnomocny.

STRONA GŁÓWNA

Zajrzyj koniecznie na:

Szefowe rządów w latach 2295 p.n.e.-1935

Kobiety-premierzy

Kobiety pełniące obowiązki premiera

Kobiety-premierzy w byłym ZSRR

Kobiety-premierzy w byłej Jugosławii

 Kobiety-premierzy na wygnaniu