SZEFOWE RZĄDÓW W LATACH 2295-1935
KOBIETY U WŁADZY

Kekauluohi Kaahumanu III

Jej Królewska Wysokość księżniczka Miriam Auhea-Kalani-Kui-Kawekiu-o-Kekauluohi-Keali'iuhiwaihanau-o-Kalani-Makahonua-Ahilapalapa-Kai-wikapu-o-Kaleilei-a-Kalakaua urodziła się 27.VII.1794 r. Była pierwszym dzieckiem kobiety-wodza Kalakua Kaheiheimalie i jej przystojnego męża-brata przyrodniego, Kalaimamahu. Jej siostrą była królowa-premier Elizabeth Kinau Kaahumanu II. Wkrótce po jej urodzeniu król Kamehameha I chciał ją adoptować, ale matka dziewczynki nie zgodziła się na to. W zamian za to Kekauluohi została świętą faworytą na dworze królewskim. Część swego dzieciństwa spędziła w Północnym Kona u swych macierzystych dziadków. Jako dziecko uczyła się genealogii panujących dynastii, pieśni epickich, historii i folkloru. Stała się sławna z powodu swojej wiedzy. Jako dziecko została zaręczona z księciem z dynastii Pomare z Tahiti, ale nigdy nie doszło do sformalizowania tego związku, ponieważ wybranek wcześnie zmarł. W 1809 r., w Waikiki, wyszła za mąż za króla Kamehamehę I, jako towarzyszka w jego ostatnich latach aż do śmierci monarchy w 1819 r. Następny król, Liholiho Kamehameha II przyznał jej status królowej-wdowy. W VII.1821 r. poślubiła Kana'inę, bliskiego towarzysza monarchy, a 2 z ich dzieci, syn William Charles Lunalilo i córka Liluokalani Lydia, zostało później władcami Hawajów. Liluokalani była pierwszą i ostatnią w historii królową Hawajów. Od 08.VI.1839 do 07.VI.1845 r. Kekauluohi Ka'ahumanu III sprawowała urząd kuhina nui (premiera). Jako szefowa rządu podpisywała, wraz z królem, wszystkie oficjalne dokumenty. Pani premier posiadała wszystkie uprawnienia władzy wykonawczej Korony, przyjmowała i przekazywała ziemie rządowe, była specjalną doradczynią króla oraz dysponowała wyłącznym prawem weta wobec decyzji monarchy. 08.X.1840 r. została przyjęta pierwsza konstytucja Hawajów. W myśl jej zapisów państwo to stało się monarchią konstytucyjną. Dokument ten odzwierciedlał wpływy amerykańskie i brytyjskie. Napisany został w języku angielskim i często odnoszono się w nim do chrześcijańskiego Boga. Gwarantowano tam wolność religijną, wolność od opresji, prawo zarabiania pieniędzy i zatrzymywania ich dla siebie, a także prawo do sprawiedliwego procesu przed sądem przysięgłych. Władzę podzielono na wykonawczą, sądową i ustawodawczą. Wprowadzono parlament złożony z dwóch izb. Rada Wodzów stała się Izbą Arystokratów (pochodzącą z nominacji), natomiast izbą niższą była Izba Reprezentantów (wyłaniana w wyborach). Urząd kuhina nui oficjalnie stał się urzędem premiera:

"Obowiązkiem króla powinno być mianowanie wysokiego rangą i utalentowanego wodza na swego szczególnego ministra, którego tytułować się będzie premierem (kuhina nui) Królestwa. Jego urząd i uprawnienia będą takie same jak Kaahumanu I i Kaahumanu II. Ponieważ w czasach Kamehymehy I życie i śmierć, skazanie i uniewinnienie leżały w rękach Kaahumanu [I]. Gdy Kamehameha I zmarł, jego wola była następująca: "Królestwo należy do Liholiho, a Kaahumanu jest jego ministrem". Ta ważna cecha ustroju (rządu), rozpoczęta przez Kamehęmehę I, powinna być kontynuowana na Wyspach Hawajskich, lecz zawsze w służbie prawu. Obowiązki premiera. Wszystkie sprawy związane z ważnymi interesami Królestwa, które król życzy podjąć, będą wykonywane przez premiera z upoważnienia króla. Wszystkie dokumenty i sprawy królestwa, którymi zajmuje się premier, powinny być uważane za wykonywane z królewskiego upoważnienia. Cała własność państwowa powinna być referowana jemu (lub jej), a on (lub ona) powinna donosić to królowi. Król nie może działać bez wiedzy premiera, ani premier nie może działać bez wiedzy króla, a weto królewskie na aktach premiera kończy sprawę. Król może, jeśli sobie tego życzy, zajmować się osobiście wszystkimi ważnymi sprawami Królestwa, ale nie bez wiedzy premiera." Premierowi i królowi podlegali także gubernatorzy i gubernatorki.

Konstytucja ta nie mówiła, że prawo wybierania członków Izby Reprezentantów mają tylko mężczyźni. Przeciwnie, odrzuciła ona wyłączenie kobiet z prac w ciele ustawodawczym. Kobiety, które zasiadały w rządzie (premier Kekauluohi, Hoapiliwahine, Kekau`onohi, Konia i Keohokalole) stały się członkiniami Izby Arystokratów (wyższej) wymienionymi imiennie w konstytucji. Oprócz tego pani premier doprowadziła do utworzenia osiedli karnych Kaho'olawe i Lana'i. Ukończyła także plany dotyczące edukacji dzieci królewskich. Wspierała Szkołę Królewską prowadzoną przez misjonarzy protestanckich. Zmarła 07.VI.1845 r. w Honolulu. W historii niepodległych Hawajów 5 osób sprawowało urząd premiera, z czego 4 to kobiety. Do dziś ten rekord (wśród suwerennych państw) nie został pobity.