KOBIETY-PREMIERZY

Jewhenija Bogdanowna (Gotlibowna) Bosz

Urodziła się 11(23).VIII.1879 r. w Oczakowie w prowincji Chersoń jako Jewhenija . Ojciec Mojsz (Mojżesz?) Gottlieb - mechanik i właściciel ziemski - był niemieckim kolonistą a matka, Maria Krusser, pochodziła z mołdawskiej arystokracji. Przez trzy lata pobierała nauki w gimnazjum żeńskim w Wozniesieńsku. W wieku 16 lat wyszła za mąż za właściciela powozów Piotra Bosza, z którym miała dwie córki. 

W końcu lat 90-ych XIX w. spotkała socjaldemokratów i zaangażowała się w ruch rewolucyjny. W 1901 r. została członkinią Rosyjskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej (RSDRP) i po drugim kongresie przystąpiła do frakcji bolszewików. W 1907 r., po rozwodzie z mężem i zabraniu dzieci, przybyła do Kijowa do matki, gdzie brała aktywny udział w działalności partyjnej i w 1911 r. stanęła na czele kijowskiego komitetu RSDRP. Korespondowała z Leninem i Nadieżdą Krupską. 18.IV.1912 r. została uwięziona. Po długim śledztwie pozbawiono ją praw obywatelskich i zesłano na dożywocie na Syberię. W X.1914 r. uciekła przez Japonię do USA. W II.1915 r. przybyła do Berna na zaproszenie Lenina na pierwszą konferencję zagranicznych sekcji RSDRP. Opowiadała się przeciwko prawu narodów do samostanowienia. W 1915 r. przeprowadziła się do Sztokholmu, a potem do Oslo. 

Po obaleniu caratu wróciła 23.III.1917 r. do Kijowa. Najpierw kierowała kołem, a potem została sekretarzem regionalnego komitetu Rosyjskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej (bolszewików) - RSDRP(b) - na terytorium południowo-zachodnim. Weszła w skład redakcji "Głosu Socjaldemokraty", bolszewickiej gazety. Była jedną z kluczowych postaci przygotowujących Pierwszy Ogólnoukraiński Kongres Sowietów. Odbył się on w dniach 11-12.XII.1917 r. w Charkowie. Proklamował Ukraińską Republikę Ludową, która miała być połączona z sowiecką Rosją na zasadzie federalizmu. Potępił Radę Centralną Ukrainy (blok polityczny utworzony w III.1917 r. po rewolucji lutowej przez partie lewicowe jako tymczasowy organ władzy cywilnej; powołała rząd krajowy, nie uznany przez rosyjski Rząd Tymczasowy; wypowiadała się za autonomią Ukrainy, reformą rolną na rzecz chłopów i prowadzeniem wojny z Niemcami; w czasie rewolucji październikowej UCR ogłosiła niepodległość Ukrainy, a później zwróciła się o pomoc wojskową do państw centralnych; po zajęciu Ukrainy przez wojska niemieckie i austriackie w II-III.1918 r. okupanci rozwiązali UCR i doprowadzili do wyboru generała Skoropadskiego na hetmana Ukrainy.) wraz z jej prawami i instrukcjami. Rozszerzył na Ukrainę dekrety Piotrogrodzkiej Rady Komisarzy Ludowych i zaproszono Armię Czerwoną. Eugenia Bogdanowna Bosz została wybrana do Centralnego Komitetu Wykonawczego Sowietów Ukrainy, który ogłoszony został najwyższą władzą kraju. 

17.XII.1917 r. została członkinią nowo sformowanego rządu -Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (USRR) - Sekretariatu Ludowego. USRR była organizmem pozornie odrębnym, faktycznie zależnym od władz w Moskwie. Objęła funkcję sekretarza (ministra) spraw wewnętrznych. W związku z tym, że tymczasowo nie wybrano szefa rządu, to wszystkie dokumenty stanowiły, że funkcję tę pełnić będzie sekretarz spraw wewnętrznych, czyli Eugenia Bosz. Tym samym została pierwszą w historii kobietą kierującą pracami rządu formalnie niepodległego państwa. 09.III.1918 r. zrezygnowała z zasiadania w rządzie protestując przeciwko traktatowi brzeskiemu, który bolszewicy podpisali w tym samym dniu. Uznali w nim  odrębność Ukrainy i zrzekli się jednocześnie praw do terenów zagarniętych przez Niemców podczas I wojny światowej. Pani Bosz dowodziła nawet bolszewickimi oddziałami na Ukrainie. Potem pracowała na różnych stanowiskach partyjnych i sowieckich poza Ukrainą, cierpiąc wskutek choroby. Leczono ją w Gruzji, Niemczech i Włoszech. Gdy ból stał się nieznośny popełniła samobójstwo 05.I.1925 r. Pochowano ją w Moskwie. Jej drugim mężem był Jurij Piatakow. Pozostawiła po sobie następujące książki: "Rząd narodowy i sowiecka władza na Ukrainie" (1919) i "Lata walki: walka o władzę na Ukrainie od IV.1917 r. do niemieckiej okupacji" (1925 i 1990).