WŁADCZYNIE 1350

Eleonora Telles de Menezes

Urodziła się w 1350 r. w Trás-os-Montes e Alto Douro jako córka Martima Alfonso Telo de Menezesa i Aldonçy Anes de Vasconcelos. Jako młoda dziewczyna wyszła za mąż za dworzanina João Lourenço da Cunha, trzeciego pana Pombeiro. Ich synem był Álvaro da Cunha. Potem zakochał się w niej królewicz portugalski Ferdynand. W 1367 r. został on królem Portugalii jako Ferdynand I Piękny. Anulował on pierwsze małżeństwo Eleonory powołując się na zbyt bliskie pokrewieństwo małżonków, a w III.1372 r. lub 05.V.1372 r. w tajemnicy sam ją poślubił. Ślub ten wywołał krwawo stłumiony bunt mieszczański. Dziećmi Ferdynanda i Eleonory byli: Beatrycze (1372-1408/1410), Piotr (1380) i Alfons (1382). Po śmierci obu synów jedyną dziedziczką Ferdynanda została Beatrycze.

Ojciec snuł wiele planów matrymonialnych dotyczących córki. W końcu zaręczył ją z królem Kastylii i Leónu Janem I. Ich ślub miał miejsce 17.V.1383 r. w Elvas. Ich jedynym synem był Michał z Trastámary (1384-1385). Drugi mąż Eleonory zmarł na gruźlicę 22.X.1383 r. Wtedy to ona przejęła w Portugalii rządy regencyjne w imieniu swej 11-letniej córki. Działo się to zgodnie z postanowieniami traktatu portugalsko-kastylijskiego zawartego w 1383 r. w Elvas (Salvatierra des Magos). Eleonora nie cieszyła się dobrą opinią. Współcześni nazywali ją Aleivosa (Zdradliwa). Krajem rządziła wraz z swym kochankiem, João Fernandes Andeiro, drugim hrabią Ourém (nazywanym Conde Andeiro). Nie podobało się to jej poddanym. Portugalska szlachta obawiała się także unii personalnej z Kastylią. Bali się, że Portugalia zostanie podporządkowana Kastylii. Wykorzystał to przyrodni brat Ferdynanda, wielki mistrz zakonu rycerskiego Aviz Jan, i podniósł bunt przeciwko regentce. Sam ogłosił się regentem Portugalii i obrońcą królestwa.

 06.IV.1385 r. Kortezy, rada królestwa, ogłosiły go królem Janem z dynastii Aviz. Do historii przeszedł on jako Jan I Wielki. Jan I Kastylijski, wezwany przez regentkę, najechał na Portugalię w 1384 r., by bronić praw żony. Wspierany był przez kawalerię francuską. Ponieważ działo się to podczas wojny stuletniej, z pomocą Portugalii przeciw Francji stanęła Anglia. Wojska Kastylijskie zostały rozgromione 14.VIII.1385 r. w bitwie pod Aljubarrotą, przez znacznie mniejsze siły pod dowództwem Jana I Dobrego i Nuno Alvaresa Pereirę. Dla zakończenia konfliktu zawarto układ pokojowy w Bayonne w 1388 r., na mocy którego Jan z Gandawy, książę Lancaster, zrzekł się pretensji do tronu kastylijskiego, a Jan I - do portugalskiego. Jednocześnie uzgodniono ślub syna Jana Henryka z córką księcia Lancaster. Od tego momentu Kastylia ograniczyła swój udział w wojnie stuletniej. Eleonora zmarła na wygnaniu 27.IV.1386 r. w klasztorze Tordesillas koło Valladolid.