WŁADCZYNIE 4500-316

Anchesenpaaton (Anchesenamon)

Była trzecią córką faraona Amenhotepa IV Echnatona i Nefertiti. Zdaniem niektórych badaczy była ona poślubiona swemu ojcu, Echnatonowi, któremu urodziła córkę Anchesenpaaton - Taszerit. Prawdopodobnie była żoną Semenechkare, a po jego śmierci i objęciu władzy przez Tutanchamona, została jego żoną. Młoda para królewska cały czas była pod silnym wpływem Aj, który będąc Boskim Ojcem, został teraz również wezyrem, a więc drugim człowiekiem w państwie. Prawdopodobnie to właśnie Aj sprawował rzeczywistą władzę w imieniu młodego Tutanchamona. To właśnie on jest przedstawiony w grobowcu Tutanchamona jako ten który dokonuje ceremoni Otwarcia Ust na mumii króla, tradycyjnie celebrowanej przez następcę zmarłego władcy. Istnieje hipoteza, mówiąca o nagłej śmierci Tutanchamona. Potwierdzać ją mogą dokładne badania mumii króla w wyniku których odkryto uszkodzenia czaszki. Po śmierci Tutanchamona, Aj został jego następcą. Dążył on również do poślubienia Anchesenamon. W archiwum starożytnej stolicy Hetytów w Hattusa, odnaleziono tabliczkę, dokument napisany prawdopodobnie przez Anchesenamon do króla Suppiluliumy I z prośbą o przysłanie do Egiptu jednego z jego synów na męża dla niej.

Oto treść pierwszego listu:

"Mój mąż nie żyje, a ja nie mam syna. Powiadają zaś, że twoi synowie są dorośli. Jeśli przyślesz mi jednego ze swoich synów, zostanie on moim mężem, gdyż nie wezmę żadnego z moich poddanych i nie uczynię z niego swojego męża.

Dahamunzu"

Suppiluliuma był nieufny i wysłał do Egiptu swojego szambelana Hattusazitisa. Ten spotkał się z Anchesenpaaton (jeśli to ona była autorką listu). Królowa wysłała wiadomość do króla Hetytów:

"Dlaczego mówisz: oni próbują mnie oszukać? Czy gdybym miała syna, pisałabym do obcego kraju, poniżając siebie i swój kraj? Nie uwierzyłeś mi i wprost mi to powiedziałeś! Ten, który był moim mężem, zmarł. Nie mam syna. Nigdy nie wezmę jednego z moich sług i nie uczynię go moim mężem. Nie pisałam do żadnego innego kraju. Pisałam tylko do was. Mówi się, że masz wielu synów. Daj mi jednego z twoich synów. Zostanie moim mężem i królem Egiptu.

Dahamunzu"

W końcu Suppiluliuma wysłał do Egiptu swego syna Zannanzasa. Książę został jednak skrytobójczo zamordowany. Autorkami tej korespondencji, oprócz Anchesenpaaton, mogły być także: Nefertiti (po śmierci Echnatona), Kija (druga żona lub konkubina Echnatona - po jego śmierci) lub Meritaton (najstarsza córka Nefertiti - po śmierci Echnatona lub po śmierci Semenchkare). Dokument ten jest jedyny w swym rodzaju i stanowi dowód desperacji Anchesenamon, prawdopodobnie obawiającej się małżeństwa z Aj. Nie doszło więc do unii hetycko-egipskiej, a Anchesenamon poślubiła zapewne Aj. Wkrótce po objęciu przez Aj tronu faraonów, znikają jakiekolwiek ślady Anchesenamon. Najprawdopodobniej najpierw nowy faraon poślubił ją, by zyskać realne prawa do tronu (wg niektórych badaczy Aj był ojcem Nefertiti, a więc Anchesenamon została zmuszona do poślubienia własnego dziadka!), a niedługo potem rozkazał ją zabić, pozbywając jej się w ten sposób. Razem z jej śmiercią ostatecznie zamknięty zostaje okres zwany w dziejach Egiptu okresem amarneńskim oraz kończy się prawowita, królewska linia XVIII dynastii, której ostatnią żyjącą przedstawicielką była właśnie ona.

Źródła:

1. Wikipedia,

2. The Amarna Succession,

3. Thomas Schneider, Leksykon faraonów, Warszawa-Kraków 2001,

4. Philipp Vandenberg, Nefertiti, Warszawa 2002,

5. Joyce Tyldesley, Nefertiti, Warszawa 2003,

6. Christian Jacq, Echanton i Nefertiti, Warszawa 2007.